Bài giảng môn Pháp luật đại cương

Trích:

BÀI MỞ ĐẦU

ĐẠI CƯƠNG VỀ NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT

1.NGUỒN GỐC,BẢN CHẤT CỦA NHÀ NƯỚC.

  Nguồn gốc và sự ra đời của Nhà Nước.

Những quan điểm phi Mác-xít lý giải về nguồn gốc Nhà Nước

·        Theo thuyết “Thần học”:Nhà nước do thượng đế sáng tạo ra

·        Theo thuyết “Khế ước”: Nhaø nöôùc ra ñôøi laø keát quaû cuûa moät kheá öôùc ñöôïc kyù keát giöõa nhöõng con ngöôøi soáng trong traïng thaùi töï nhieân khoâng coù nhaø nöôùc

·        Thuyết bạo lực : NN xuất hiện trực tiếp từ việc sử dụng bạo lực của thị tộc này đối với thị tộc khác mà kết quả là thị tộc chiến thắng “nghĩ ra” một hệ thống cơ quan đặc biệt ( Nhà Nước ) để nô dịch kẻ chiến bại

·        Thuyết tâm lý : NN xuất hiện do nhu cầu về tâm lý của con người nguyên thủy luôn muốn phụ thuộc vào các thủ lĩnh , giáo sĩ

Có thể thấy rằng các học thuyết này chưa có cách giải thích hợp lý mang tính chất thuyết phục và khoa học để có thể giải thích một cách rõ ràng tại sao NN lại ra đời .

Quan điểm Mác-Lênin về nguồn gốc Nhà Nước

·        Xã hội cộng sản nguyên thủy và tổ chức thị tộc bộ lạc

Xã hội loài người đã trải qua một thời kỳ không có Nhà Nước và Pháp Luật.Mọi người cùng sống chung với nhau,bình đẳng trong lao động và hưởng thụ.Xã hội không phân biệt kẻ giàu,người nghèo,không có sự phân chia thành giai cấp.

 Thị tộc là một tổ chức lao động sản xuất,một bộ máy kinh tế xã hội.Do sự phát triển của xã hội cộng cới các yếu tố tác động khác đòi hỏi thị tộc phải mở rộng quan hệ với các thị tộc khác đã dẫn đến sự xuất hiện của các bào tộc và bộ lạc bao gồm nhiều thị tộc hợp thành.

·         Sự phân hóa giai cấp trong xã hội và Nhà Nước xuất hiện

Sau ba lần phân công lao động xã hội,chế độ tư hữu xuất hiện đã phân chia xã hội thành kẻ giàu người nghèo,hình thành hai giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ:

 +Lần phân công lao động thứ nhất: Ngành chăn nuôi ra đời,tách khỏi ngành trồng trọt.

  + Lần phân công lao động thứ hai:Thủ công nghiệp tách ra khỏi nông nghiệp.

  + Lần phân công lao động thứ ba:Nền sản xuất đã tách ra thành các ngành sản xuất riêng;làm xuất hiện nhu cầu trao đổi và sản xuất hàng hóa ra đời.Nền sản xuất hàng hóa xuất hiện thì đồng thời thương nghiệp cũng phát triển.Đó là đặc điểm lớn nhất của lần phân công này .Đồng tiền xuất hiện,sự phân hóa kẻ giàu,người nghèo,mâu thuẫn giữa chủ nô và nô lệ diễn ra gay gắt.

Xã hội đòi hỏi phải có một tổ chức mới đủ sức để dập tắt cuộc xung đột công khai giữa các giai cấp ấy,hoặc cùng lắm là để cho cuộc đấu tranh giai cấp diễn ra trong lĩnh vực kinh tế,dưới một hình thức gọi là hợp pháp,đó là Nhà nước.

Như vậy,Nhà Nước đã xuất hiện một cách khách quan,nó là sản phẩm của xã hội đã phát trển đến một giai đoạn nhất định.

  Khái  niệm,bản chất,đặc điểm của Nhà Nước.

   Khái niệm Nhà Nước:

Nhà nước là bộ máy quyền lực đặc biệt do giai cấp thống trị tạo ra nhằm bảo vệ lợi lợi ích  của giai cấp thống trị.Thực hiện chức năng quản lý xã hội theo ý chí của giai cấp thống trị

  Đặc điểm,bản chất của Nhà Nước

·        Đặc điểm:

+ Nhà Nước thiết lập một “quyền lực công đặc biệt”.

+ Nhà Nước “phân chia dân cư theo lãnh thổ”

+Nhà nước có “chủ quyền quốc gia”

+ Nhà nước “ban hành pháp Luật”

·        Bản chất:

Nhà nước mang hai bản chất cơ bản,đó là:tính giai cấp và tính xã hội

+Tính giai cấp:

Nhà nước là một bộ máy đặc  biệt nằm trong  tay giai cấp cầm quyền.Giai cấp cầm quyền  sử dụng Nhà nước để duy trì sự thống trị của mình đối với toàn xã hội,trên cả 3 mặt:chính trị,kinh tế và tư tuởng

 +Tính xã hội:

Nhà nước phải phục vụ những nhu cầu mang tính chất công cho xã hội như: xây dựng bện viện,trường học,đường xá v.v…

Chức năngcủa Nhà nước:

   Khái niệm:

“Chức năng Nhà nước là phương diện hoạt động chủ yếu của Nhà nước nhằm thực hiện những nhiệm vụ đặt ra cho Nhà nước”.

Phân loại chức năng:

Căn cứ vào phạm vi hoạt động,chức năng của Nhà Nước được chia thành chức năng đối nội và chức năng đối ngoại

Hình thức và phương pháp thực hiện chức năng:

Nhà nước sử dụng nhiều hình thức và phương pháp hoạt động khác nhau,trong đó có ba  hình thức hoạt động chính là:

+Lập Pháp(xây dựng pháp luật)

+Hành pháp(tổ chức thực hiện pháp luật)

+Tư pháp(bảo vệ pháp luật).

Các phương pháp hoạt động để thực hiện các chức năng của Nhà nước cũng rất đa dạng,nhưng nhìn chung có hai phương pháp chính là thuyết phục và cưỡng chế.

Downdload tại ĐÂY

Pass:FDTU