Trong quá khứ, đã có không ít phê bình đi trước sáng tác. Phong trào siêu thực khởi đầu từ Tuyên ngôn siêu thực ra đời vào năm 1924, ở đó chủ trương thực tại đích thực nằm trong vô thức, và bổn phận tối thượng của nghệ thuật là biểu hiện chúng ra trong tác phẩm nghệ thuật, đã dẫn đạo sáng tác siêu thực gần mươi năm sau đó. Trước đó, phê bình của Aristotle (Poetics), của Horace (The Art of Poetry), hay ở phương Đông với lý thuyết “thi ngôn chí” hay “văn dĩ tải đạo”, hoặc mới đây: “văn học phục vụ đời sống”, phê bình đã là ánh sáng soi đường cho sáng tác. Chính nó được dùng làm thước đo để thẩm định giá trị tác phẩm. |