Ký ức thời tuổi thơ của đứa con gái như một con thuyền. Lênh đênh. Nay bến này mai bến khác. Bao nhiêu lần chuyển nhà. Mỗi lần mẹ có một người đàn ông mới là một lần chuyển nhà. Con dại cái mang, mẹ đi đâu là mang con theo đấy, tất nhiên rồi. Cũng vì vậy mà con bé phải chứng kiến tất cả các thể loại đàn ông của mẹ. Mẹ dại con lang thang.

Ban đầu mẹ cắp con đến cơ quan. Giờ làm việc mẹ lách cách gõ máy chữ. Con đi học. Trưa chiều mẹ lúi húi bếp than bếp dầu nấu nướng một góc cơ quan. Tối thì ghép hai ba cái bàn lại, trải chiếu lên mặt bàn mà nằm ngủ. Khó khăn chỗ ở là khó khăn chung, ai cũng lem nhem luộm thuộm chẳng ai nói ai được. Bước vào phòng văn thư, vào thư viện sặc mùi tương cà  mắm muối, cơ quan như cái bếp mà phải tặc lưỡi cho qua.

Sau giờ làm việc phòng văn thư trở thành nhà của hai mẹ con. Thường xuyên có một người đàn ông đến ăn cơm chung. Tưng bừng cả lên. Mở cái đài Ôriôngtông tin tức hát ca rộn rã, mừng ta thắng địch thua miền Bắc được mùa miền Nam thắng lớn. Người đàn ông tạo ra cái rộn rã ấy cho cuộc sống đơn chiếc của người đàn bà. Bữa cơm thiếu thịt thiếu cá mà hoạt náo. Cả hai người lớn đều biết rằng sau bữa cơm là cả một đại tiệc khác đang chờ họ. Chỉ nghĩ thế mà rộn ràng phấn chấn sống qua được những năm gian khó. Người đàn ông mới tốt nghiệp đại học, nhưng lẩn tránh phân công công tác lên miền núi. Cao nguyên đi dễ khó về. Tổ chức hứa hẹn chỉ đi ít năm nhưng sờ sờ ra kia bao nhiêu tấm gương hàng chục năm đã phải trở thành thổ dân. Lên mấy năm ăn bùa gái thổ lấy vợ địa phương là thành thổ dân. Anh chàng rất tỉnh. Chả dại. Anh chàng ở lại thủ đô, đi pơgiô ăn kem Bờ Hồ. Có tí năng khiếu vặt đi kẻ biển Đông y chuyên trị trĩ tổ đỉa, Quy gai xốp, Lộn cổ áo sơ mi, Xay bột trẻ em, Cắtóc trẻ em. Cắtóc, thiếu một chữ Tê để tạo phong cách để gây ấn tượng. Biển hiệu con con chuyển dần sang cộng tác vẽ tranh cổ động. Muốn tranh dễ duyệt phải thuộc nằm lòng công thức. Địch xanh ta đỏ, địch nhỏ ta to, địch co ro ta hùng dũng. Hai mẹ con vừa nghe ông chú diễn tả vừa lăn ra cười. Căn cứ vào công thức ấy thì ông chú này phải thuộc phe địch. Xanh, nhỏ, co ro, ngồi ăn cơm đầu gối quá tai. Mùa hè chan bát canh cái ngực lép bốn nghìn năm cứ nhuễ nhõa mồ hôi. Lưng tựa vào tường vôi ẩm, lăn qua một cái dính lép nhép cả lớp vôi mốc, lăn lại một cái lớp vôi mốc hóa ra một thứ sền sệt bê bết. Lại còn đánh độc cái quần đùi rộng ống. Hai cẳng chân que tăm giạng ra như ngồi giữa đống cùng giới với nhau. Con bé bắt đầu thấy ghê ghê cái giống đàn ông bắt đầu từ ấn tượng ấy. Gã đàn ông của mẹ thao thao ta thắng địch thua địch to ta nhỏ. Gã là thằng địch còm nhom chỉ có hai quả cà thõng thệu phô ra là to. Bèo nhèo giọt giọt mồ hôi. Địch xấu, địch khác ta là ở chỗ ấy. Địch là lũ đàn ông. Đàn ông chắc ai cũng thô lậu như thế mà thôi.

Không oan. Con bé có lần buổi tối ra đường chơi với lũ bạn, quay trở về thấy căn phòng yên ắng là lạ. Chắc là chú địch đã đi rồi. Thế thì mẹ đâu? Trên mặt bàn chiếu đã trải gối đã sắp ra. Không có mẹ. Phía chân bàn có cái chiếu buông từ trên xuống chắn mất tầm nhìn. Nhìn xuống gầm bàn thì thấy cả địch cả ta đang trong cuộc vật lộn một mất một còn không biết ai thắng ai. Trải chiếu chiến đấu trên nền đất. Họ không bao giờ đưa cuộc chiến lên mặt bàn. Lạ. Cũng chẳng thèm biết đứa con gái nhiều lần phải chứng kiến bất đắc dĩ. Có khi nửa đêm tỉnh dậy nó còn nghe hai người lớn rền rĩ như đau bụng dưới gầm bàn. 

Nhưng rồi thắng lợi tất yếu thuộc về người đàn bà.  Địch nhất định phải thua. Người mẹ bỏ được chồng, lấy được anh chàng vẽ tranh cổ động. Rồi sau hai năm lại bỏ được chồng mới. Địch phải thua. Địch rút. Người mẹ được chia nửa căn phòng hai mươi sáu mét vuông của địch. Dựng một bức vách bằng cót ép và giấy dầu ngăn đôi căn phòng. Thỉnh thoảng một chú đến ăn cơm chung với hai mẹ con. Lại tưng bừng âm thanh, bây giờ là ca nhạc, băng cối Sài Gòn chuyển ra. Đang tưng bừng thì địch từ bên kia vách mò sang thám thính. Mời địch ăn cơm luôn. Ăn xong thì địch về bên kia, bên này chàng nàng tắt đèn đi ngủ. Địch ở bên kia dần dần cũng có đối tượng của địch. Chẳng ai thắc mắc ghen tuông gì với ai.