Ngành công nghệ viễn thông đã chứng kiến những phát triển ngoạn ngục trong những năm gần đây. Khi mà công nghệ mạng thông tin di động thế hệ thứ ba 3G chưa có đủ thời gian để khẳng định vị thế của mình trên toàn cầu, người ta đã bắt đầu nói về công nghệ 4G (Fourth Generation) từ nhiều năm gần đây. Thế nhưng, nói một cách chính xác thì 4G là gì? Liệu có một định nghĩa thống nhất cho thế hệ mạng thông tin di động tương lai 4G?
Khái niệm 4G:
Có nhiều định nghĩa khác nhau về 4G, có định nghĩa theo hướng công nghệ, có định nghĩa theo hướng dịch vụ. Đơn giản nhất, 4G là thế hệ tiếp theo của mạng thông tin di động không dây. 4G là một giải pháp để vượt lên những giới hạn và những điểm yếu của mạng 3G. Thực tế, vào giữa năm 2002, 4G là một khung nhận thức để thảo luận những yêu cầu của một mạng băng rộng tốc độ siêu cao trong tương lai mà cho phép hội tụ với mạng hữu tuyến cố định. 4G còn là hiện thể của ý tưởng, hy vọng của những nhà nghiên cứu ở các trường đại học, các viện, các công ty như Motorola, Qualcomm, Nokia, Ericsson, Sun, HP, NTT DoCoMo và nhiều công ty viễn thông khác với mong muốn đáp ứng các dịch vụ đa phương tiện mà mạng 3G không thể đáp ứng được.
Bao giờ Việt Nam có mạng thông tin di động 4G?
Theo đại diện Cục Tần số Vô tuyến điện (Bộ TT&TT), Quy hoạch phát triển viễn thông quốc gia đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 32 ngày 27/7/2012. Theo đó, đã quy hoạch băng tần cho 4G với các dải 2.300 MHz - 2.600 MHz. Tuy nhiên, việc cấp phép băng tần cho LTE (công nghệ 4G) nhanh nhất cũng phải đến năm 2015.
Theo nhận định của các chuyên gia viễn thông, không lâu sau khi được phép triển khai công nghệ 3G, các nhà mạng đã rục rịch xin cấp phép thử nghiệm công nghệ 4G. Từ tháng 9/2010, Bộ TT&TT đã cấp 5 giấy phép thử nghiệm công nghệ 4G cho các doanh nghiệp gồm: VNPT, Viettel, CMC, VTC và FPT. Sau đó, các cuộc trình diễn công nghệ 4G của Viettel đã diễn ra rầm rộ.
Con đường tiến lên 4G của các doanh nghiệp Việt Nam là tất yếu để hội nhập chung với sự phát triển của nền công nghệ thế giới. Tuy nhiên, Cục Tần số Vô tuyến điện khuyến nghị các nhà mạng nên có thời gian thử nghiệm công nghệ 4G để đánh giá công nghệ và nhu cầu của người sử dụng tại Việt Nam trước khi ra quyết định cấp phép. Số liệu năm 2012 của Cục Tần số Vô tuyến điện về lưu lượng dữ liệu trên mạng 3G của Việt Nam cũng đạt mức thấp so với trung bình của thế giới và cần thêm thời gian nữa dịch vụ triển khai trên 3G mới đạt trạng thái bão hòa.
Do đó, Cục Tần số Vô tuyến điện khuyến nghị các nhà mạng nên tập trung tìm giải pháp đa dạng hóa dịch vụ, nâng cao ARPU (doanh thu trung bình trên thuê bao). Chỉ khi nào lưu lượng 3G tăng lên cao và nhu cầu của người sử dụng lớn, thì việc cung cấp 4G mới có lượng khách hàng nhất định. Nếu trung bình mỗi năm, lượng dữ liệu truyền qua mạng 3G tăng lên gấp đôi, đến năm 2015 sẽ là thời điểm thích hợp nhất để triển khai mạng 4G vì dung lượng các nhà mạng hiện tại khá lớn và có thể đáp ứng tốt nhu cầu người dùng.
Việt Nam là nước nghèo nên việc triển khai LTE cần tính toán vào thời điểm chín muồi về công nghệ, giá thiết bị đủ rẻ và phong phú. Tiêu chí mà cơ quan quản lý Nhà nước đưa ra là khi lựa chọn băng tần cấp phép cho các công nghệ mới thì băng tần đó phải được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng, có vậy mới tạo nên được một thị trường lớn, giá thành dịch vụ và thiết bị đầu cuối sẽ rẻ hơn. Tiếp nữa là chi phí giải phóng băng tần phải thấp nhất có thể.
Do di động băng rộng đang có xu hướng phát triển mạnh trên thế giới và Việt Nam nên đã đến lúc chúng ta cần suy nghĩ về việc bổ sung, chuẩn bị băng tần cho di động băng rộng trong thời gian tới. “Cục Tần số cho rằng, những băng tần có ưu thế về vùng phủ sẽ quan trọng hơn như 2 GHz hay 1,5 GHz. Tuy nhiên, việc lựa chọn băng tần nào phải căn cứ vào thời điểm khi công nghệ đã chín muồi và dựa trên tiêu chí băng tần nào được nhiều nước ủng hộ hơn”, ông Tuấn nói.