Học cách học

Để tìm được cách học hiệu quả nhất, bạn cần hiểu rõ về:

• Bản thân
• Khả năng học của bạn
• Cách học hiệu quả mà bạn đã từng dùng
• Đam mê, kiến thức và môn bạn muốn học

Có thể bạn học Vật lí khá dễ dàng nhưng lại trật vật khi học đánh tennis (hoặc ngược lại).
Tuy nhiên, mọi việc học đều có điểm chung: đó là chúng bao gồm các bước cơ bản sau:

Có bốn bước cơ bản:
Hãy bắt đầu bằng việc in trang này và trả lời các câu hỏi.
Sau đó, hãy vạch ra kế hoạch học từ những câu trả lời đó và với những Hướng dẫn học khác.

Sắp xếp thời gian

Phát triển kỹ năng sắp xếp thời gian đòi hỏi những nỗ lực lớn.
Bạn có thể bắt đầu từ những hướng dẫn dưới đây nhưng cần thực hành và những hướng dẫn khác khi bạn tiến bộ dần.

Một mục tiêu là để bạn nhận thức được cách bạn sử dụng thời gian như một điều quan trọng khi sắp xếp, đặt việc quan trọng và đạt được thành công trong học tập khi có những hoạt động tri phối khác như đi làm, vui chơi cùng bạn bè, thời gian cho gia đình…

Chiến lược về cách sử dụng thời gian:

• Tự tạo cho bạn các khoảng thời gian học
  Liệu mỗi lần học khoảng 50 phút có được không? Thường thì học trong bao lâu bạn cảm thấy không cần nghỉ? Một vài người thì thích nhiểu giờ nghỉ giải lao vì nhiều lý do khác nhau. Bài hoặc tài liệu khó đôi khi cần nhiều khoảng thời gian giải lao
• Có tổng kết và updates sau mỗi tuần
• Việc gì quan trọng hơn thì làm trước, việc nào kém quan trọng thì làm sau.
  Khi học, nên tạo thói quen giải quyết các mục khó trước
• Học ở những nơi mà bạn ít bị phân tán
  để có được sự tập trung cao độ
• Có “thời gian chết”?
  Bạn có thể đi dạo, hoặc đi xe đạp trong đôi lát…
• Xem qua các tài liệu và bài đọc trước giờ học
• Xem qua các tài liệu ngay sau giờ học
  Nếu trong 24 tiếng mà bạn không xem qua thì bạn dễ quên bài nhất.
• Sắp xếp thời gian cho các ngày quan trọng (bài viết phải nộp, presentation, kỳ thi… )

Bạn thử dùng bài tập vui sau của trường Đại học Minnesota.
Đưa ra các tiêu chí sau để điều chỉnh thời gian cho thích hợp giữa việc học và làm các việc khác.

Những vật dụng hữu ích:

• To-Do list- Danh sách những việc cần làm:
  Ghi ra giấy những điều bạn cần làm, rồi quyết định việc nào sẽ làm bây giờ, việc nào để sau, hay nhờ ai làm, hoặc hoãn việc nào sau một thời gian dài
• Một quyển lịch sắp xếp công việc theo tuần/ tháng:
  Đánh dấu các buổi hẹn, đi học, họp trong một cuốn sổ tay chia ô thời gian hoặc bảng biểu
  Nếu bạn là người thiên về sử dụng giác quan (nếu nhìn sẽ khiến bạn học vào đầu nhanh hơn), bạn có thể sơ đồ hóa thời gian biểu.
  Điều đầu tiên, sáng dậy, đó là xem hôm nay phải làm những gì.
  Còn trước khi đi ngủ thì xem mình đã chuẩn bị sẵn sàng cho ngày mai chưa.
• Lịch ghi kế hoạch lâu dài
  Sử dụng một bảng cho mỗi tháng để bạn có thể lên kế hoạch trước.
  Những lịch ghi kế hoạch lâu dài như thế này sẽ nhắc nhở để bạn sử dụng tốt quỹ thời gian của mình.

Làm thế nào để đối phó với Stress?

Việc đầu tiên là bạn phải biết nhận ra các dấu hiệu của stress:

Các dấu hiệu của stress bao gồm những bất bình thường về thể chất, thần kinh và quan hệ xã hội. Cụ thể là sự kiệt sức, tự dưng thèm ăn hoặc bỏ ăn, đau đầu, khóc, mất ngủ hoặc là ngủ quên. Ngoài ra, tìm đến rượu, thuốc, hoặc những biểu hiện khó chịu khác cũng là những dấu hiệu của stress. Stress còn đi kèm với cảm giác bất an, giận dữ, hoặc sợ hãi.

Nếu bạn cảm thấy stress đang ảnh hưởng đến việc học của mình, điều đầu tiên là tìm đến trợ giúp của một trung tâm tư vấn.
Đối phó với stress là khả năng giữ cân bằng khi xảy ra những tình huống, sự kiện đòi hỏi quá sức. Làm thể nào để đối phó với stress?

Luôn nghĩ theo hướng tích cực
Hãy tự hỏi bạn sẽ đối phó như thế nào với stress, thay vì luôn dằn vặt mọi chuyện sẽ trở nên tồi tệ như thế nào.  “Stress làm tăng trí nhớ, khi stress trong thời gian ngắn và không quá nghiêm trọng. Stress khiến cơ thể sản sinh ra nhiều glucose lên não, tạo thêm nhiều năng lượng cho các nơ-ron. Điều này giúp sự phát triển trí nhớ và phục hồi trí nhớ. Mặt khác, nếu stress kéo dài thì nó lại có thể cản trở việc vận chuyển glucose và từ đó làm giảm trí nhớ”- theo “Mọi chuyện cứ rối tung cả lên” của nhà xuất bản St. Paul Pioneer Press Dispatch, trang 8B, thứ 2 ngày 30 tháng 11 năm 1998.

Và điều quan trọng nhất là nếu cơn stress của bạn vượt quá mức chịu đựng và khiến bạn không thể làm được các việc khác, học tập, lao động..,
thì hãy tìm đến các chuyên gia tâm lý và bác sỹ.

Để có được Critical thinking

Critical thinking là học hoặc giải quyết một vấn đề nào đó mà luôn theo hướng mở rộng tầm mắt để tiếp thu điều mới.

Hãy bắt đầu bằng việc khẳng định bạn điều cốt lõi của vấn đề là gì, sau đó là suy nghĩ rộng hơn, và tính đến các khả năng, các khía cạnh khác nhau của vấn đề và cuối cùng là rút ra kết luận sau khi đã hiểu vấn đề dựa trên các dẫn chứng rõ ràng. Động lực, định kiến riêng của người học lẫn như các chuyên gia sau đó được đem ra so sánh với kết luận và từ đó, rút ra được nền tảng của đánh giá.

Hãy bắt đầu bằng tư tưởng tiếp thu cái mới:

·  Nhận rõ mục đích cuối cùng, điều bạn mong muốn được học.
Và có thể nói tóm gọn, ví dụ: "Nghiên cứu vai trò của giới tính trong việc chơi video games", "Lịch sử chính trị nước Pháp trong thời kỳ chiến tranh nửa đầu thế kỷ 20", " Việc trồng cây dái ngựa ở Trung Mỹ", "Quy định về hàn chì ở vùng ngoại ô", "Cấu trúc xương người".

·  Hãy tính đến những kiến thức bạn đã có về vấn đề cần nghiên cứu:
Có điều gì bạn đã biết mà sẽ giúp cho việc nghiên cứu vấn đề này không? Bạn có định kiến không và nếu có, định kiến gì?

·  Bạn có các nguồn thông tin nào và timeline ra sao?

·  Thu thập thông tin:
Luôn tiếp thu để không bỏ sót một ‎Ý tưởng và cơ hội nào.

·  Đặt câu hỏi:
Các tác giả cung cấp thông tin có định kiến cá nhân không?

·  Sắp xếp các thông tin, tài liệu theo nhóm:
chú Ý tím các mối liên quan.

·  Một lần nữa, đặt câu hỏi!

·  Hãy nghĩ đến các cách mà bạn sẽ trình bày Ý tưởng của mình:
bạn sẽ tự tạo một bài kiểm tra về kiến thức vừa thu lượm được!
Từ đơn giản đến phức tạp (1 đến 6):

Hãy coi việc học như một quá trình phiêu lưu khám phá những điều mới!

Tóm lại:

·  Quyết định các yếu tố của một ví dụ hoặc vấn đề mới mà không dựa trên định kiến cá nhân.

·  Sắp xếp thông tin theo nhóm để bạn có thể hiểu thấu đáo các thông tin đó.

·  Nhận hoặc loại các nguồn thông tin và kết luận dựa trên kinh nghiệm, đánh giá và tin tưởng của bạn.

Học cách nghĩ của các thiên tài

“Kể cả khi bạn không phải là một thiên tài, bạn có thể dùng cách mà Aristotle và Einstein đã dùng để tăng sức mạnh của khối óc sáng tạo và đồng thời tạo dựng một tương lai vững chắc”

Tám cách sau đây sẽ giúp khuyến khích để bạn nghĩ “năng suất”, hơn là làm việc theo kiểu nhắc lại, và mục đích cuối cùng vẫn là để tìm ra giải pháp cho các vấn để. “Các cách này giống như cách nghĩ của các bộ óc sáng tạo trong lịch sử nhân loại về khoa học, nghệ thuật hay kinh doanh”.

1. Hãy đánh giá vấn đề từ cách khía cạnh khác nhau, và tìm một cách nhận định mới mà chưa ai có (hay là chưa ai công bố!).

Leonardo da Vinci đã tin rằng, để hiều cốt lõi của vấn đề, bạn bắt đầu bằng việc học cách tái tạo vấn đề bằng nhiều cách khác nhau. Ông đã cảm thấy cách nhìn nhận đầu tiên của mình quá chủ quan. Hoặc nhiều khi, vấn đề tự tái tạo và chuyển thành một vấn đề mới.

2. Hình dung!

Khi Einstein nghĩ qua một vấn đề, ông luôn thấy cần thiết phải trình bày qua các cách khác nhau, kể cả việc vẽ sơ đồ. Ông hình dung các phương án, và tin rằng từ ngữ, hay các con số như vậy không quá quan trọng trong quá trình phân tích.

3. Sản xuất! Một đặc điểm nổi bật của thiên tài là sức sản xuất!

Thomas Edison có 1093 mẫu sáng tạo. Ông đảm bảo sức sản xuất bằng cách đề ra mục tiêu về số lượng cho các cộng sự và chính bản thân mình. Trong một nghiên cứu thống kê về 2036 nhà khoa học trong lịch sử, Giáo sư Keith Simonton tại trường Đại học California- Davis đã phát hiện ra rằng những nhà khoa học xuất sắc nhất không chỉ có các phát hiện vĩ đại mà còn có cả những phát hiện …tồi. Nhưng họ không sợ thất bại hay làm những cách tưởng chừng như đơn giản hay tầm thường để có để được kết quả tốt nhất có thể.

4. Thử những kết hợp mới. Kết hợp, tái kết hợp các ý tưởng, hình ảnh, và suy nghĩ thành những tổ hợp khác nhau kể cả khi trông có vẻ không phù hợp hay khác bình thường.

Học thuyết di truyền mà các nhà nghiên cứu gene hiện đại lấy làm nền tảng bắt đầu khi một mục sư người Áo Grego Mendel kết hợp Toán học và Sinh học để tạo ra một môn khoa học mới.

5. Tạo các mối quan hệ, hoặc liên quan giữa những vấn đề khác nhau.

Da Vinci đã liên hệ giữa tiếng chuông và việc một hòn đá được ném xuống nước, để rồi từ đó nghĩ đến việc âm thanh chuyển động trong sóng. Samual Morse đã sáng tạo đài tiếp âm cho tín hiệu điện toán khi ông quan sát trạm nghỉ đổi ngựa trên đường.

6. Nghĩ qua các đối lập

Nhà vật lý Neir Bohr tin rằng, nếu bạn giữ các đối lập, và có những đối lập trong suy nghĩ, bạn đã bước lên một tầm suy nghĩ mới. Bohr đã nhìn nhận sóng như tính chất hạt cũng như tính chất sóng để rồi từ đó xây dựng được nguyên lý bổ sung về ánh sáng.

7. Nghĩ theo cách ẩn dụ

Aristotle nói: ẩn dụ là một dấu hiệu của sự thiên tài và ông tin rằng ai đó mà có khả năng diễn đạt sự giống nhau giữa hai cá thể hoàn toàn khác biệt và còn liên kết chúng lại với nhau, thì đó là con người có khả năng đặc biêt.

8. Luôn sẵn sàng cho các cơ hội.

Mỗi khi người ta cố gắng làm gì mà lại thất bại, thì thường họ sẽ chuyển sang làm một cái khác. Đây là nguyên tắc số 1 của sáng tạo. Thất bại sẽ chỉ có ý nghĩa nếu như ta không quá coi trọng phần kém hiểu quả của nó. Thay vào đó, phân tích lại quá trình, các yếu tố, và xem có những cách nào bạn có thay đổi những yếu tố đó, để có được kết quả mới. Đừng hỏi bản thân “Tại sao tôi lại thất bại?” mà hãy hỏi “Tôi đã làm được gì rồi?”

Ra quyết định theo hướng thích nghi

Các kỹ năng thích nghi để giải quyết vấn đề là sự kết hợp của logic, common sense, có thể không chính xác 100% nhưng cũng đưa ra được kết quả thỏa đáng.

Nếu bạn không thể làm theo được quy trình giải quyết vấn đề như gợi ý thì có thể sử dụng các cách được trình bày dưới đây trong trường hợp:

·  Bạn có ít thời gian nghiên cứu

·  Không cần phân tích một cách toàn diện

·  Có thể chấp nhận rủi ro

·  Có thể đưa ra được những quyết định ngược lại một cách nhanh chóng

Những gợi ý để giải quyết vấn đề theo hướng thích nghi:

Chuẩn bị những phần phụ thêm cho quyết định:
Đưa ra những quyết định nhỏ để đạt được một mục tiêu nào đó đã, trước khi quyết định một vấn đề lớn mà nhiều khi không thể thay đổi lại được ngay.

Ví du: trước khi lắp điều hòa nhiệt độ, bạn thử lắp rèm, mành, quạt điện… những cái cũng có thể khiến căn phòng bớt nóng. Nếu không được như mong muốn như điều hoạt nhiệt độ, thì dù sao căn phòng cũng đã bớt nóng đi trước khi bạn có điều kiện lắp điều hòa.

Khám phá:
Sử dụng các thông tin sẵn có để tìm kiếm câu trả lời.
Thực ra, khám phá là cách nói khác của việc thử nghiệm nhiều trường hợp. Tuy nhiên, khác với việc ném một dice, khám phá đòi hỏi một mục đích và hướng đi rõ ràng. Sử dụng mẹo này và có những bước đi cẩn trọng để có được câu trả lời cho vấn đề.

Ví dụ: các bác sỹ luôn tránh chuẩn đoán một bệnh duy nhất cho người bệnh. Tuy chậm mà chắc, họ sau đó mới tìm chính xác bệnh và cách chữa cho bệnh nhân.

Quản lý bằng việc phân loại
Tập trung vào những tài liệu quan trọng và để lại những tài liệu không quan trọng. Lập kế hoạch và làm việc theo hướng cái nào quan trọng hơn thì làm trước, cái nào ít quan trọng bằng thì làm sau.

Ví dụ: bạn dạy kèm Toán cho một em nhỏ. Bạn tuy biết gia đình em đó có khó khăn nhưng không có khả năng giúp đỡ. Hãy để họ biết là bạn cũng biết trong khi tiếp tục dạy kèm và giúp đỡ em đó.

Cẩn trọng
Đừng dồn rủi ro, mà hãy chia lẻ những rủi ro có thể xảy ra bằng cách tránh đưa ra các quyết định dồn bạn chỉ có một sự lựa chọn, nhất là bạn chưa đủ chuẩn bị tinh thần.

Ví du: Các nhà đầu tư khi gặp khó khăn không bỏ tất cả vào một bị, có nghĩ là họ giảm thiểu khả năng rủi ro bằng cách giữ một tỷ lệ cân bằng giữa cố phiểu, phiếu nợ và tiền mặt.

Đánh giá chủ quan
Đôi khi bạn cần đến sự đánh giá chủ quan, ví dụ như kinh nghiệm hay cảm xúc. Và có thể đánh giá chủ quan cũng giúp bạn giải quyết được vấn đề nhưng đừng lạm dụng tính chủ quan. Vì đánh giá chủ quan đôi lúc dẫn đến phán quyết hoặc quyết định sai lầm. Sử dụng logic trước, sau đó dùng đánh giá chủ quan để có cảm giác xem mình đã làm đúng chưa.

Làm việc tiếp sức
Nếu chưa cần đưa ra quyết định ngay tức khắc và nếu có thời gian đưa ra các giải pháp khác, hãy bình tĩnh và đợi nhiều khi lại có hiệu quả vì có lúc, không làm gì cả lại là biện pháp tốt nhất, có thể vấn đề tự biến mất, hoặc hoàn cảnh thay đổi và giải quyết vấn đề.

Chuyển giao cho ai đó
nếu người khác có thể làm tốt hơn, hoặc nếu ngay từ đầu, đây không phải là việc của bạn, hoặc khả năng (tiền bạc, thời gian…) của bạn không cho phép.

Tầm nhìn, cơ hội và các lựa chọn
Tìm cơ hội và các sự lựa chọn mới trong tương lai. Nếu có nhiều lựa chọn thì bạn có thể đưa ra quyết định tốt hơn. Nếu không có lựa chọn thay thế, thì quyết định sẽ rất ép buộc và không thỏa mãn. Bằng cách tìm cơ hội và tạo dựng nhiều lựa chọn, quyết định sau cũng bạn đưa ra sẽ có chất lượng hơn rất nhiều.

Những khó khăn có thể gặp phải

Tính không quyết đoán
Là khi bạn không dám quyết định vì sợ rủi ro hay thất bại.

Trì trệ
Là khi không dám đối mặt với vấn đề, mà chỉ giải quyết những vấn đề không đâu.

Cường điệu trong cảm xúc, hành động
Là khi bạn để cho tình hình chi phối bản thân hay để cho cảm xúc chi phối mọi viêc.

Do dự, à ơi
Không có lập trường rõ ràng, không nhiệt thành với quyết định hay sự lựa chọn của mình

Làm việc nửa vời
Lẫn lộn lung tung trong công việc. Đưa ra các quyết định không hiệu quả, chỉ để tránh tranh cãi mà cũng không giải quyết được vấn đề gì.

Giải quyết vấn đề - Đưa ra quyết định

Giải quyết vấn đề và đưa ra các quyết định

Giải quyết vấn đề và đưa ra các quyết định là công việc con người ta làm hàng ngày

Chúng ta giải quyết vấn đề, đưa ra các quyết định hàng ngày, ở nhà, cơ quan, kể cả khi đi chơi hay đi chợ.

Có đôi lúc, chúng ta gặp phải những vấn đề vô cũng khó khăn, đòi hỏi nhiều suy nghĩ, cảm xúc hay nghiên cứu. Những bước trong mục này là để giúp bạn học được cách đưa ra những quyết định đúng đắn nhất.

Chúc bạn may mắn!

Tính linh hoạt:

Trông thì có vẻ như những bước sau đây khá chậm chạp từ bước này sang bước nọ nhưng thực ra không phải như vậy. Những bước hướng dẫn chỉ đơn giản là tạo ra một khuôn mẫu cho các tình huống giải quyết vấn đề. Có thể các bước này trùng nhau đôi chỗ, và bạn hoàn toàn có thể quay lại những bước trước và làm lại cho tới khi có giải pháp tốt nhất.

Các ví dụ về tính linh hoạt:

·  Ở bước nào cũng có công đoạn thu thập thông tin, từ lúc mới nhận định vấn đề hay là khi đưa giải pháp vào ứng dụng.

·  Những thông tin mới luôn đòi hỏi phải nhận định vấn đề mới.

·  Một số lựa chọn thay thế không được, lúc đó, bạn lại phải tìm cái khác để thay thế.

·  Một số bước có thể được kếp hợp hoặc rút ngắn.

2. Nhận định vấn đề:

Điều gì cản trở bạn đạt được mục tiêu?

·         Bạn có thể đưa ra câu trả lời chung chung cho câu hỏi trên vì không có câu trả lời chính xác cụ thể.

·         Bạn thiếu thông tin để định nghĩa

Bạn chưa phân biệt được rõ giữa hiện tượng và nguyên nhân.

Hãy chuẩn bị một lời khẳng định miêu tả vấn đề, rồi tìm một người bạn tin tưởng để trao đổi và đánh giá. Ví du: nếu vấn đề của bạn lúc này liên quan đến công việc, hãy tìm đến sếp trên bạn hay người có chức năng tương ứng.

Lưu ‎Ý các câu hỏi sau:

·  Vấn đề của tôi là gì?

·  Đó có đúng là vấn đề của tôi hay không?

·  Tôi có thể giái quyết vấn đề này hay không? Có đáng giải quyết không?

·  Đó liệu có phải là vấn đề chính không? Hay đó chỉ là một trường hợp nhỏ của một vấn đề lớn hơn?

·  Nếu bạn đã từng gặp vấn đề này, liệu giải pháp bạn đã từng dùng sai ở đâu?

·  Liệu nó khi nào vấn đề này tự mất đi không nhỉ?

·  Nếu cứ mặc kệ nó, không hiểu có rủi ro gì không?

·  Vấn đề này có liên quan đến khía cạnh đạo đức gì không?

·  Giải pháp phải thỏa mãn những điều kiện gì?

·  Liệu giải pháp có ảnh hường đến điều gì mà nhất thiết bạn không thể thay đổi?

Thu thập thông tin:

Những người liên quan:
Các cá nhân, nhóm, tổ chức mà bị ảnh hưởng bởi vấn đề này, hay là giải pháp của nó. Hãy bắt đầu bằng bản thân bạn. Những người có khả năng quyết định và những người gần với chúng ta là dễ nhận định nhất.

Thông tin và dữ liệu:

·  Nghiên cứu

·  Kết quả từ thử nghiệm và học tập

·  Trao đổi với các "chuyên gia" và nguồn thông tin tin cậy

·  Những sự kiện trước đây quan sát được, do báo cáo hay bản thân bạn tự nhìn thấy

Giới hạn
Các giới hạn của tình huống rất khỏ thay đổi. Giới hạn bao gồm những khó khăn về tài chính, hay nguồn từ các nơi khác nhau. Nếu một vấn đề có quá nhiều giới hạn, thì bản thân những giới hạn đó đã là một vấn đề cần giải quyết.

Các ý kiến và giả định
Ý kiến của những người có khả năng quyết định là rất quan trọng. Và trong đó, cũng nên lưu tâm đến đâu là sự thực, đâu là sự thiên vị hay định kiến.

Giả sử, giả định nhiều khi tiết kiệm được khá nhiều công sức và thời gian vì rất khó có thể thu thập được hết mọi thông tin cũng như thử hết được các trường hơp. Nhưng giả sử cũng có phần nguy hiểm, bạn phải biết rõ bạn đang giả sử cái gì và loại bỏ ngay nếu giả sử đó được chứng minh là giả sử sai.

3. Xây dựng các sự lựa chọn và các giải pháp thay thế:

Hãy nhìn vấn đề bằng nhiều cách khác nhau, tìm những cách nhìn mới mà bạn chưa nghĩ đến bao giờ.

Brainstorming, đơn giản là ghi nhanh ra giấy những ‎Ý liên quan đến câu hỏi kể cả nhiều khi những ý đó có ít nghĩa, là một cách học rất hay.

Một khi bạn đã lên danh sách hoặc vẽ sơ đồ của các lựa chọn thay thế, luôn chuẩn bị tư tưởng tiếp thu, tìm hiểu những cơ hội đó. Lưu Ý những lựa chọn mà:

·  Cần thêm thông tin

·  Có thể là giải pháp mới

·  Có thể được kết hợp hoặc loại bỏ

·  Có thể có sự đối lập

·  Trông hứa hẹn

Đánh giá các sự lựa chọn

Sau khi liệt kê các lựa chọn,
hãy đánh giá một cách khách quan cho dù hay hay dở.

Cân nhắc mọi tiêu chí:
Kể cả khi có một giải pháp tường chừng thích hợp nhưng khả năng hạn chế, hoặc khó được mọi người chấp nhận hoặc là giải pháp đó có thể lại tạo ra những vấn đề khác mà ta không lường trước được hết, thì giải pháp đó vẫn chưa phải hay nhất.

Các phương pháp để đánh giá những lựa chọn:

Ma trận phân tích của Thomas Saaty:
hãy điền vào các ô trong bảng bên cạnh. Bắt đầu từ cột A, đi chéo ô và đối chiếu các lựa chọn với nhau.

Sau đó, cộng tổng số điểm ở mỗi cột và mỗi hàng theo theo chí đó. Trong bảng ví dụ trên: thì Lựa chọn C có số điểm cao nhất, nên Lựa chọn C là lựa chọn được đánh giá cao nhất.

Ma trận SSF: Tính thích hợp (Suitability), Tính khả thi (Feasibility) và Tính linh hoạt (Flexibility)

Chấm điểm các sự lựa chọn theo thang điểm từ 1 đến 3:

·  Tính thích hợp:
bản thân sự lựa chọn đó, khi lựa chọn đó |

·  Tính khả thi:
Để giải quyết vấn đề này, thì cần những nguồn lực nào? (ví dụ: liệu bạn có đủ tiền chi trả không?)
Xác suất thành công là bao nhiêu?

·  Tính linh hoạt:
là khả năng bạn có thể chống đỡ được với những hệ quả không tính trước, hay sự sẵn sàng nều tình hình thay đổi?
bản thân sự lựa chọn, hay khả năng kiểm soát tình hình của bạn một khi bắt tay vào làm.

Cộng tổng số điểm của cho mỗi lựa chọn, so sánh, và xếp thứ tự.
Chọn lựa chọn nào đây?

Không nên coi một sự lựa chọn nào đó là tuyệt đối hoàn hảo.

• Vì nếu có,
  thì từ ban đầu đã không có vấn đề nào để giải quyết.
• Sử dụng đến trực giác của bạn:
  hoặc là cảm giác để quyết định hành động.
• Trao đổi với một người tin cậy:
  Liệu bạn có bỏ qua điều gì không? Liệu có còn vấn đề gì không?
• Thỏa hiệp:
  Hãy cân nhắc trường hợp bạn phải thỏa hiệp, khi bạn có quá nhiều vấn đề để tính tới và đôi khi, và cũng nên tính tới trung hòa của các giải pháp.

4. Phần bổ sung:

Bổ sung thêm cho giải pháp đã chọn:

Cho đến trước khi đem vào áp dụng, một quyết định cũng chỉ lả một ‎Ý định tốt.

Thảo kế hoạch
Các yếu tố:

• Một quá trình trình bày từng bước một hoặc là trình bày các việc cần làm để giải quyết vấn để
• Kế hoạch liên lạc với những người liên quan
  Nếu đó là vấn đề lớn, thì hãy nói kế hoạch của bạn cho những người thực sự quan tâm và những người có thể bị ảnh hưởng với vấn đề khó khăn đó. Ít nhất hãy để họ biết bạn sẽ làm gì
• Xem khả năng, các nguồn mà bạn có thể có.
• Thảo một timeline.

Giám sát quá trình:

Phần bổ sung sẽ chí có ý nghĩa nếu bạn giám sát và biết mình đang làm gì, đang ở công đoạn nào, các hệ quả, timeline và tiến bộ. Có thể trong quá trình, kết quả chưa được như bạn mong đợi, thì hãy xem lại các lựa chọn ban đầu.

Dù bạn có đạt được mục tiêu hay chưa đạt được, điều quan trọng là những gì bạn học được từ kinh nghiệm lần này: học được về bản thân, hiểu ra điều gì là quan trọng với bạn…

Cuối cùng, nếu bạn đã cố gắng hết mình, thì hãy coi lần thử nghiệm này là một thành công nho nhỏ!

Bạn là một sinh viên – vận động viên
hay là một sinh viên bình thường

Những dấu hiệu của một người có tố chất về khéo léo thể lực:

·  Có khả năng nâng, giữ tốt các đồ vật

·  Khá phát triển các kỹ năng cần đến thể lực và điều khiển.

·  Thể hiện khả năng giao tiếp tốt, năng suất cao

·  Trí nhớ tốt về các hành động (Các hình ảnh thường được phản ảnh nhiều và rõ ràng trong trí nhớ của bạn).

Ngoài làm vận động viên thể thao, diễn viên múa, những người có tố chất khéo léo về thể lực còn có thể là: kỹ thuật viên trong phòng thí nghiệm, kiến trúc sư, người trị liệu, bác sỹ phẫu thuật, nha sỹ, diễn viên, nhà điêu khắc, thợ kim hoàn, người làm vườn, những người làm trong lĩnh việc máy móc, xây dựng, thủ công mỹ nghệ…

Những tố chất và kỹ năng khéo léo về thể lực có thể áp dụng như thế nào trong học tập?

Cùng với việc sắp xếp thời gian:

Hoàn thành bài tập nhỏ về việc sắp xếp thời gian:
Một vận động viên không thể ra sân thi đấu nếu mà anh ta không có chút tập luyện nào cả. Sắp xếp thời gian hợp lý là nền tảng cho thành công cho một nghệ sỹ cũng như khi bạn vừa là sinh viên, vừa thi đấu thể thao chuyên nghiệp. Điều này cũng tương tự trong học tập vậy.

Có những cách để bạn sử dụng để áp dụng kỹ năng khéo léo về thể chất:

·  Sắp xếp xem khi nào mình sẽ học, học cái gì (hãy bắt đầu bằng những việc dễ hoặc đơn giản để khiến bạn có được sự tự tin cần thiết). Đơn giản những chỉ dẫn phức tạp thành những điều đơn giản và nâng dần lên từ đó. Luyện tập và lặp lại những bài cơ bản nếu có thể để củng cố kiến thức.

·  Chịu khó tìm tòi, linh hoạt, thử mọi cái có thể, học bằng cách thử. Tìm những ví dụ cụ thể, có thể và những ý tưởng khác để trình bày nên bạn chưa thật sự hiểu bài. Tham khảo thầy cô giáo cho những bản tóm tắt bài giảng, hoặc nguồn thông tin có kiến thức tương tự.

·  Chịu khó tìm cách tiếp cận vấn đề mà trong đó bạn tự khám phá, tìm tòi, làm mô hình…
Sử dụng các vật cụ thể như giáo cụ trực quan.
Dùng tay khi giải thích, hoặc cơ thể để diễn đạt.

·  Tìm ví dụ cho những ghi chép trong vở.
Sử dụng hình ảnh, tranh vẽ để miêu tả các luận điểm.
Trao đổi về những ghi chép với một người khác cũng khá về kỹ năng thể chất.
Luyện tập kỹ năng viết.

·  Sử dụng kỹ năng sơ đồ hóa để sắp xếp các thông tin để tiếp thu một cách tốt hơn những điều bạn muốn học.

·  Bạn có thể tận dụng những công nghệ, phương pháp hiện đại để thu thập và sắp xếp thông tin từ các nguồn khác nhau.
Những trò chơi hoặc ứng dụng trên máy vi tính có thể giúp bạn: 

o Hình dung rõ ràng vấn đề.
o Làm việc với từng phần của công việc và thử nghiệm.
o Phỏng theo, thay thế hoặc luyện trả lời cho những tình huống tương tự có thể gặp phải ở ngoài đời.

·  Viết ra các câu hỏi và đối chiếu với bạn cùng lớp hoặc gia sư.
Tập viết nháp các câu trả lời.
Thử làm như mình đang làm bài kiểm tra.
Thử xem những gì bạn học có thể được kiểm tra qua mô hình, diễn thuyết hay những hình thức khác, ngoài việc làm một bài kiểm tra viết.

Vai trò của "huấn luyện viên":
Thầy cô giáo cố vấn, hoặc giáo viên hay một gia sư đều có thể là một "huấn luyện viên" của bạn. Những người này sẽ đưa ra lời khuyên, động viên trong quá trình tiến bộ của bạn:

Học qua nhãn quan, định vị

“Việc học, cho những người thiên về nhãn quan diễn ra ngay một lúc, cùng với khối lượng thông tin lớn, thay vì quá trình tiếp thu từ từ những thông tin rời rạc, những bước nhỏ hay thói quen thu lượm được trong luyện tập. Ví dụ, những người này có thể tiếp thu một cách nhanh chóng một lượng lớn thông tin qua những bảng biểu thay vì ghi nhớ các mẩu thông tin một cách đơn lẻ. ¹

Sắp xếp:

• Cách nhìn theo nhãn quan hay định vị là nguyên tắc cơ bản
  Lý tưởng nhất cho những người có khả năng này là một không gian cõ sắp xếp với những đồ vật với vị trí xác định. Họ sẽ không cảm thấy thoải mái với những không gian chưa hoàn thiện hay lộn xộn.
• Với một giác quan nhạy bén về sự cân bằng và hoàn thiện
  họ có thể nói những đồ vật nào hoặc điều gì lệch khỏi vị trí, hay không thật sự thẳng hay những nhận xét tương tự. Những người này cũng rất tinh khi làm việc với những hình ảnh đối chiếu hoặc xoay chiều và luôn cố gắng sắp xếp theo nhóm, màu sắc…

Quan sát/ Thử nghiệm:

• Những người thiên về nhãn quan rất dễ nhận ra một “bức tranh” tổng thể
  của những hệ thống đơn giản hay phức tạp. Họ cũng rất giỏi tóm tắt hay tổng kết, đặc biệt, họ còn nhớ được chi tiết hay tạo ra những sâu chuỗi.
• Sự xuất hiện của bản thân (ăn mặc, đầu óc hay cử chỉ) khá quan trọng
  Hình thức bản thân đối với họ khá quan trọng cũng như những gì họ quan sát để ‎ ở hình thức của người khác. Họ có eye-contact khi nói chuyện, mặc dù có thể bị ảnh hưởng với đồ vật xung quanh. Tiếng động nền làm giảm khả năng nghe của họ. Còn trong lớp học, hay buổi họp, họ thường vẽ lăng nhăng ra nháp.
• Họ thích đọc hoặc làm việc dưới ánh sáng nhẹ hoặc là ánh sáng tự nhiên
  và trong các điều kiện thoải mái. Họ đặc biệt khó chịu với đèn chiếu, ánh sáng quá mạnh, chất liệu thô hay nhiệt độ quá khắc nghiệt.

Chiến lược trong học tập

• Tập trung vào mục tiêu của khóa học
  Hãy nói chuyện với giáo viên để hiểu rõ và áp dụng những điều đó vào hoàn cảnh của bạn.
• Tìm sự trợ giúp của những người có khả năng sắp xếp cao:
  để giúp bạn liên hệ những điều đã học và những kiến thức mới.
• Tìm kiếm các cơ hội sử dụng kiến thức mới.
  • Cách tiếp cận trực tiếp.
  • Sử dụng cách lưu ý tưởng bằng hỉnh ảnh thay vì giải thích bằng lời văn.
• Chú trọng vào những phần kiến thức liên quan đến không gian, có hình vẽ…
  Ví dụ: trong Toán học, môn Hình học có nhiều yếu tố hình ảnh hơn là môn Đại số. Trong Khoa học, Vật Lý thì hơn là Hóa học. Hay là những áp dụng hình ảnh trong môn Vi Tính, vẽ trong Mỹ Thuật, Kiến trúc, Cơ khí, Hàng không, hay Phát triển thành thị…
• Tìm tòi nhữung nghiên cứu mang tính độc lập hoặc đề tài mở

Cách học kiểu giải quyết từng vấn đề, học từ các ví dụ cụ thể, hay là các cách mà bạn có thể thoải mái, linh hoạt với kiến thức sẵn có và có nhiều phương án lựa chọn để đánh giá, trình bày kiến thức.

Thói quen học tập

• Hãy luôn hình dung tổng thể vấn đề khi học
  nhất là khi bạn đang học những phần nhỏ hoặc các phần chi tiết.
• Khi muốn nhớ điều gì đó
  hãy nhắm mắt để hình dung các thông tin để tiện cho việc gợi nhớ lại các thông tin. Bạn cũng có thể sử dụng flash cards (những mảnh giấy nhỏ, mặt trước ghi định nghía, mặt sau giải thích tương ứng) và đừng ghi quá nhiều, chủ yếu chie để cho bạn dễ hình dung các định nghĩa hoặc ý nhỏ.
• Một khi bạn đã nắm được định nghĩa
  Tập áp dụng các thông tin đó vào các tình huống, ví dụ mới, hoặc dần dần nâng cao mức độ khó khi bạn học thêm được nhiều điều mới, thay vì lặp lại các ví dụ quen thuộc.
• Sử dụng sơ đồ định nghĩa (hơn là dàn ý)
  sắp xếp các bài viết nhỏ bạn đã làm hình dung các ý, mối quan hệ giữa các ý đó, xâu chuỗi và kết quả. Tìm ý bằng các hình minh họa, bảng biểu, mẫu vẽ.
• Tìm các nguồn dữ liệu có hình ảnh, minh họa khác nhau
  video, các chương trình PowerPoint, bảng biểu, bản đồ và các chương trình nghe nhìn khác,

Sử dụng các thiết bị hiện đại:

• Tận dụng các chương trình có hình vẽ
  của máy vi tính trong khi học hoặc xác định thông tin.
• Tận dụng các nút Stop/Start/Replay
  trong các chương trình nghe nhìn trên máy vi tính.
• Tạo một chương trình sử dụng phần mềm hình ảnh hoặc âm thanh cho riêng bạn
  thay thế những bản viết tay.
• Phát triển và ứng dụng đồ họa và/hoặc mẫu vật 3 chiều.
  để hiểu được các kiến thức mới.

Nghe giảng trong lớp

• Tránh chỗ ngồi dễ bị phân tán
  trong lớp học (gần cửa sổ, cạnh cửa ra vào…)
• Luôn tìm cơ hội tạo hứng thú cho bài giảng
  bằng các hoạt động: như bài tập nhỏ, hỏi đáp, 2 người suy nghĩ và trả lời…
• Minh họa các ghi chép
  bằng hình ảnh và bảng biểu
• Xem lại, sắp xếp các ghi chép sau giờ học
  với sơ đồ định nghĩa
• Giữ và sắp xếp các tờ giấy bài thầy cô phát thành một tập
  và các tóm tắt của bài giảng.
• Trong các tờ bài phát đó, chọn những tờ có ghi chép có hướng dẫn hoặc chỗ trống
  để bạn có thể điền và hoàn thành.

Khi đọc sách giáo khoa

• Lướt qua tiêu đề, biểu đồ, hình vẽ
  để có được hình dung sơ bộ nội dung 1 chương trước khi bắt đầu đọc
• Sử dụng bút gạch chân màu
  để làm nổi bật các đoạn quan trọng
• Viết hoặc minh họa ra lề sách
  cũng để làm nổi bật ý quan trọng.

Làm bài kiểm tra đánh giá

• Viết ra giấy hoặc vẽ ra các bước cần làm
  như một checklist những việc cần làm để theo dõi
• Nghĩ đến các liên tưởng hình ảnh nếu muốn ghi nhớ thông tin
  (Có khi, bạn nhớ được câu trả lời nằm ở chỗ nào của trang nhưng mà lại không nhớ nội dung câu trả lời!)
• Nếu bạn gặp khó khăn với những bài kiểm tra tính giờ,
  hãy gặp với giáo viên và xem xem liệu có cách kiểm tra nào khác cho bạn không
• Bài luận hoặc bài kiểm tra viết đoạn văn ngắn, hoặc diễn thuyết trước lớp có thể những cách kiểm tra khác.

1. Effective Techniques for Teaching Highly Gifted Visual-Spatial Learners, Linda Kreger Silverman, Ph.D. Gifted Development Center, Denver, Colorado http://www.gifteddevelopment.com/Articles/EffectiveTechniques.html, 12/8/2003

Cũng có thể tham khảo: Grow, Gerald, The Writing Problems of Visual Thinkers, Florida A&M University

Sơ đồ hóa các thông tin

Nhiều người trong số chúng ta được học cách làm dàn ý cho bài giảng kiểu như sau:

I.  Ý lớn thứ nhất
II. Ý lớn thứ hai

A. ý nhỏ
B. ý nhỏ

1. ý nhỏ trong ý nhỏ
2. ý nhỏ trong ý nhỏ

III. Ý lớn thứ ba

Ngoài ra, một lựa chọn khác là Sơ đồ hóa các Khái niệm và Tư duy.

Vẽ sơ đồ như thế nào?
Đầu tiên là đừng nghĩ đến các dàn ý hay là các đoạn văn dùng nhiều từ ngữ.

Nghĩ dựa trên các key words- từ ngữ quan trọng và các hình ảnh hoặc biểu tượng
diễn đạt các ý

Bạn sẽ cần có:

·  bút chì (để bạn có thể tẩy xóa dễ dàng và một tờ giấy trắng lớn, không dòng kẻ

·  bảng đen và phấn màu

·  giấy dán giao công việc

Viết ra từ ngữ quan trọng nhất hoặc là cụm từ ngắn hoặc ký hiệu ở giữa trang.
Suy nghĩ và khoanh tròn nó lại.

Học từ từng vấn đề cụ thể

Học từ vấn đề cụ thể là một cách học thú vị bổ trợ cho
cách học nghe giảng thông thường.

Với cách học này, giáo viên sẽ đưa cho bạn một vấn đề, chứ không phải là bài giảng hay bài tập.Vì bạn không được cung cấp đầy đủ phương tiện, bạn sẽ chủ động hơn để khám phá, với quyết tâm giải bằng được vấn đề cho thật thỏa đáng.

Cũng trong cách học này, người giáo viên chỉ làm nhiệm vụ hướng dẫn
chứ không phải là người cung cấp đáp án.

Bạn sẽ có cơ hội:

• Kiểm tra và tận dụng những gì bạn đã biết trước đây
• Tự tìm ra là mình cần phải học cái gì
• Luyện các kỹ năng làm việc theo nhóm để đạt được hiệu quả cao hơn
• Tôi rèn kỹ năng giao tiếp
• Đưa ra và bảo vệ nhận định của mình bằng dẫn chứng và lý lẽ thuyết phục
• Linh hoạt hơn trong việc tiếp nhận và sử lý thông tin
• Luyện tập các kỹ năng mà bạn có thể cần khi đi làm sau này

Tóm tắt:
Đây là mẫu rút gọn- các mẫu chi tiết hơn sẽ được giới thiệu ở phía dưới.

Các bước này có thể được lặp lại nhiều lần:
Bước 2-5 có thể được lặp lại khi có thêm nhiều thông tin mới hay vấn đề thay đổi.
Bước 6 có thể thực hiện hơn 1 lần, nhất là khi giáo viên nhấn mạnh việc phát triển vấn đề.

1. Khám phá vấn đề:
Giáo viên đưa cho bạn một vấn đề.
Thảo luận về mấu chốt của câu hỏi và liệt kê ra những phần quan trọng.
Bạn có thể cảm thấy rằng bạn không có đủ kiển thức để giải quyết vấn đề này nhưng đó chính là thử thách dành cho bạn đấy!
Bạn phải thu thập các thông tin và tự học những khái niệm, quy tắc, kỹ năng mới mà bạn có thể cần đến.

2. Liệt kê theo câu hỏi “Chúng ta biết những gì?"
Bạn cần biết những điều gì để giải quyết vấn đề?
Điều này bao gồm những gì bản thân bạn thực sự biết và khả năng của các thành viên khác trong đội.
Hãy cân nhắc đến công sức từng người bỏ ra!

3. Phát triển, viết ra giấy câu khẳng định nội dung vấn đề và diễn đạt theo ngôn từ của bạn:
Nội dung vấn đề có thể được bật ra từ các phân tích của bạn hoặc nhóm của bạn về những kiến thức đã biết, và những gì bạn cần biết để giải quyết vấn đề đó. Bạn sẽ cần:

·         Một bản viết vạch rõ tóm tắt

·         Sự đồng tình của cả nhóm

·         Phản hồi của giáo viên về cái mà các bạn vừa tìm được.
(cái này có thể không cần thiết nhưng lại là một ý hay)

Lưu ý:
Bạn nên thường xuyên quay lại chỉnh câu khẳng định vấn đề nếu như có thông tin mới và những thông tin cũ không còn sử dụng được nữa.

4. Liệt kê ra các phương án khả thi
Bạn cứ liệt kê hết ra, rồi sắp xếp từ khả thi nhất đến ít khả thi nhất. Và hãy tìm cái tốt nhất, hoặc có khả năng thành công cao nhất!

5. Liệt kê những việc cần làm và thời gian giải quyết tương ứng

·         Cần phải có những kiến thức gì và làm gì để giải quyêt vấn đề này?

·         Sắp xếp thứ tự các khả năng có thể xảy ra như thế nào?

·         Những cái đó liên quan như thế nào với danh sách các giải pháp?
Bạn có đồng ý không?

6. Liệt kê những điều bạn cần phải trang bị?
Nghiên cứu kiến thức, dữ liệu mà sẽ bổ trợ cho bạn trong việc tìm ra vấn đề. Bạn cần biết thông tin để bổ sung vào những chỗ còn thiếu sót.

·         Xem xét các nguồn thông tin: người có kinh nghiệm, sách báo, trang web…

·         Giao công việc, và nên kèm theo hạn hoàn thành của từng công việc

Nếu các thông tin bạn tìm thấy bổ trợ cho phương án của bạn, và nếu hợp lý thì bạn có thể đi thẳng đến bước 7. Còn không, lặp lại từ bước 4.

7. Viết câu trả lời và đính kèm những tài liệu bổ trợ, và đem đi nộp.
Bạn có thể phải trình bày những gì bạn đã tìm được và/hoặc giới thiệu, nhận xét của nhóm khác hay bạn cùng lớp.
Cái đó thì bao gồm câu khẳng định về nội dung vấn đề, các câu hỏi, thông tin, tài liệu bạn thu thập được, và tài liệu hỗ trợ cho ý kiến của bạn dựa trên các phân tích thông tin: nói ngắn gọn, các tài liệu mô tả quá trình và kết quả!

Trình bày và phản biện:
Mục đích của việc trình bày không chỉ là thông báo kết luận bạn tìm được mà là trình bày các cơ sở từ đó bạn tìm ra câu trả lời hoặc kết luận. Chuận bị sẵn sàng để:

·         Phát biểu rõ vấn đề và kết luận

·         Tóm tắt cách bạn đã tìm ra câu trả lời, các phương án tính đến, và các khó khăn gặp phải.

·         Thuyết phục, chứ không áp đặt.
Để mọi người ủng hộ ý kiến của bạn hoặc khiến họ xem xét câu trả lời của bạn một cách khách quan.

·         Giúp người khác học từ vấn đề bạn đang làm, cũng như bạn đã học được từ vấn đề đó.

·         Nếu gặp câu hỏi hóc búa từ phía người nghe, và nếu bạn có câu trả lời, thì hãy trình bày thật rõ ràng, còn nếu bạn chưa có câu trả lời ngay, thì cũng nói cho họ biết là bạn sẽ nghĩ thêm về câu hỏi đó.

Chia sẻ những gì bạn học được với thầy cô và bạn cùng lớp là cơ hội để bạn chứng tỏ bạn đã học được những gì. Nếu bạn trình bày vấn đề thật rõ ràng, thì sẽ chứng minh được kiến thức bạn vừa học được. Còn nếu có câu hỏi phản biên mà bạn chưa trả lời được, thì hay coi đó như một cơ hội để bạn tiếp tục học hỏi, khám phá tiếp. Tuy nghiên, hãy coi trọng và tự hào về chất lượng những gì bạn trình bày. Xem thêm hướng dẫn ở mục Trình bày dự án.

8. Xem xét lại những gì bạn vừa làm được
Công đoạn này áp dụng cho cả từng thành viên hoặc cả nhóm làm. Tự hào vì những gì bạn đã vừa làm được, học từ những điều có thể bạn chưa tìm ra hoặc chưa hoàn thành tốt. Thomas Edíon luôn tự hào về những phát minh chưa thành công của mình và coi đó như một phần tất yếu của những thành cồng sau này!

9. Bạn có thể ăn mừng cho thành công được rồi đó!

Khám phá cách học riêng

Các nghiên cứu đã cho thấy càng ý thức rõ về cách học của mình, thì bạn càng thuận lợi trong việc học.

Các trang web dưới đây cũng nói về điều đó, nhưng chúng tôi không chịu trách nhiệm về độ chính xác của nội dung các trang này. Nếu cần thiết, bạn có thể tìm hỏi các chuyên gia ở các trung tâm tư vấn hoặc người có kinh nghiệm kiểm chứng nội dung được trình bày.

(All in English)

• Bản survey về cách học DVC ở Đại học có một mở đầu khá hay, tóm tắt bốn phương thức học tập (nhãn quan/nghe; nhãn quan không cần lời; xúc giác; nghe/nói) và một bản tự đánh giá. Kết quả sẽ dựa trên 32 câu trả lời của bạn.
• Bản tóm tắt hệ thống các câu hỏi về phương pháp học (Felder/Silverman) gồm phần giới thiệu, những cách học ưa thích dựa trên 4 khía cạnh (chủ động/phản ảnh, nhận thức/trực giác, nhìn/nói, cuốn chiếu/tổng thể) và một chươngt trình tự đánh giá và tự chấm điểm. Kết quả dựa trên 44 câu trả lời.
• Các cách học hiệu quả (Pelley) dựa trên Phương pháp Myers Briggs. Kết quả dựa trên 28 câu trả lời.
• Thiểu năng học tập chương trình tự đánh giá dựa trên chương trình của Howard Gardner về trí thông minh (ngôn ngữ, toán, hình ảnh/định vị, xúc giác, tự nhiên, âm nhạc, giao tiếp). Kết quả dựa trên 80 câu trả lời.
• Các phương pháp học tập: danh sách và miêu tả dựa trên Phương pháp học của Kolb.

Nếu bạn rất dễ mất tập trung

Nếu bạn bị chứng mất tập trung thường xuyên, bạn cũng đừng nên quá lo lắng.
Vì có khoảng gần 4% học sinh cũng bị chứng mất tập trung như bạn.
Ngoài ra, nhiều học sinh cũng có đôi lúc có triệu chứng này.

Các cách dưới đây được coi như là một phần của một chương trình trợ giúp chuyên nghiệp, lấy từ định nghĩa của các bác sỹ Hoa Kỳ về chứng mất tập trung thường xuyên. Tuy nhiên, là học sinh, sinh viên, bạn cũng có cách học riêng, bao gồm “trí thông minh”, (c.f. Kolb), tính cách (c.f. Myers-Briggs), v.v. Bạn cũng nên lưu ý đến những điều này.

Trong lớp:

Trả lời không đúng lượt, hoặc tự dưng ngắt lời thầy cô trong lớp là những biểu hiện thường xuyên, nhưng dù sao, bạn cũng biết là bạn đang cố gắng học

·         Hãy viết câu hỏi hoặc nhận xét của bạn ra giấy trước khi phát biểu

·         Tập thói quen giơ tay xin phát biểu trước khi nói

·         Xem thêm hướng dẫn ở mục Học trong lớp

Ghi chép một nhiệm vụ của học sinh. Các kỹ năng dưới đây có thể hữu ích:

• Mang máy thu âm đến lớp
• Học với một người trong lớp
• Xem thêm hướng dẫn ở mục Ghi chép trong lớp học
• Thực ra, nếu bạn bị bệnh mất tập trung thường xuyên, nghe giảng trên lớp không phải là cách học hơp lý nhất. Bạn nên xin thầy cô một bảng tóm tắt nội dung bài giảng, hoặc hỏi xem liệu có cách nhận bài giảng bằng cách phương tiện khác không.

Để làm theo đúng hướng dẫn của giáo viên:

• Rút ngắn các hướng dẫn thành một hoặc hai hướng dẫn ngắn gọn và làm theo. Bạn cũng có thể tham khảo và kiểm tra lại với thầy cô giáo. Hoặc
• Hỏi xem thầy cô có thể chia nhỏ các bài tập, hoặc dự án thành các bước để bạn dễ hoàn thành được không.

Bài tập về nhà:

Để tập trung hơn:

• Nên tìm một chỗ yên tĩnh ở nhà, tránh tiếng ồn của các thành viên khác trong gia đình, hoặc chó mèo, TV, điện thoại, nhạc…
• Nếu nhà chật, bố mẹ hoặc gia sư có thể tìm cho bạn một chỗ trong thư viện, nhà hàng xóm, chùa, hoặc nhà thờ (những nơi yên tĩnh)…
• Headphones có thể giúp tránh tiếng ồn và giúp bạn tập trung
• Tạo thói quen thường xuyên và thời gian học cố định
• Xem thêm hướng dẫn ở mục Tập trung

Để ghi nhớ tốt hơn:

• Tạo thói quen thường xuyên!
  Ví dụ, trước khi đến trường, kiểm tra sách vở, dụng cụ theo cùng một cách giống nhau qua các ngày. Nhờ ai đó giúp bạn tạo thói quen hoặc nhắc nhở những ngày đầu.
• Giữ các bài, tài liệu ở một ngăn của cặp sách. Nói với thầy cô về điều đó.
• Giữ danh sách các việc cần làm trong cặp sách.

Để giúp nhớ các tiểu tiết:

• Cùng bố mẹ, bạn cũng lớp hoặc gia sư xem qua các bài tập bạn đã làm.
• Dùng phần kiểm tra ngữ pháp và chính tả nếu bạn gõ bài bằng máy vi tính.

Hãy nhớ rằng, nếu bạn hay sơ suất, hoặc quên các việc nhỏ, không có nghĩa là bạn khôg thông minh, mà thực ra là một triệu chứng của bệnh mất tập trung thường xuyên.

Tìm trợ giúp trong học tập

 Lo cho mình và tìm sự trợ giúp nếu cần:

Lòng kiên trì là thử thách cơ bản với những người bị mất tập trung thường xuyên. Nếu bạn đang cảm thấy không vui, chán nản với công việc hoặc học tập thì hãy tìm ai đó có thể giúp bạn. Gia đình, thầy cô, các chuyên gia cũng như chính bản thân chúng ta. Kiên trì là điều quan trọng nhất. Lời khuyên của họ phải tích cực, và hợp lý và nếu không được vậy, thì hãy cố gắng tìm ra là vì sao.

Theo Hiêp hội Phẫu thuật Hoa Kỳ (American Surgeon General) thì “Sự mất tập trung sẽ không biểu lộ rõ ràng cho đến khi đứa trẻ bắt đầu bước vào môi trường học tiểu học. Các em đó gặp khó khăn khi tập trung vào các tiểu tiết, và rất dễ bị phân tán bởi những việc khác cùng xảy ra vào một thời điểm; các em cũng gặp khó khăn khi hoàn thành bài tập, thường bỏ dở hoặc hoãn những việc cần phải nghĩ lâu, các em thường có lỗi bất cẩn, lộn xộn, mất sách mất vở hoặc quên làm bài; thường lơ đãng khi có người hỏi chuyện và không hoàn thành nhiệm vụ.”

Để thành công trong các khoá học từ xa

Có một vài loại hình khoá học từ xa:

• Các khoá học độc lập
• Các khoá học mà học viên có thể cùng có mặt một lúc tại những địa điểm khác nhau để nghe giảng, nhận tài liệu, hay trao đổi với nhau về khoá học.
• Các khoá học không nhất thiết phải gặp mặt tại một địa điểm hay một thời điểm nào.

"Giáo dục từ xa dựa trên nguyên tắc là học viên tập trung vào quá trình học, tự chịu trách nhiệm cho việc học của mình, làm việc tuỳ theo khả năng của mình, tại địa điểm của mình. Nó thể hiện sự tự chủ và độc lập." *

Tin tốt lành: nghiên cứu cho thấy rằng những sinh viên vốn học trung bình kém nay chuyển sang học từ xa có kết quả học tốt hơn nếu họ có thể hoàn thành khoá học; những sinh viên đã học khá thì vẫn giữ nguyên kết quả.

Tin xấu: sinh viên có xu hướng trì hoãn việc học hoặc bỏ học ở các khoá học cao nhiều hơn so với sinh viên học tập trung, đặc biệt là ở những sinh viên trung bình kém.

Những điều kiện để đạt được một khoá học từ xa thành công:

Thông tin về khoá học:

• Địa chỉ trên mạng của khoá học
• Tên, địa điểm văn phòng, lịch tiếp sinh viên, số điện thoại, số fax, địa chỉ hộp thư điện tử của giảng viên.
• Tên, địa điểm văn phòng, lịch tiếp sinh viên, số điện thoại, số fax, địa chỉ hộp thư điện tử của trợ giảng.
• Tên, địa điểm văn phòng, lịch làm việc, số điện thoại, số fax, địa chỉ hộp thư điện tử của người hướng dẫn.
• Tên, địa điểm văn phòng, lịch làm việc, số điện thoại, số fax, địa chỉ hộp thư điện tử của nhân viên thư viện.
• Địa điểm, giờ làm việc, số điện thoại, địa chỉ thư điện tử của trung tâm dữ liệu và người điều hành trung tâm.

Hỗ trợ thông tin:

• Bạn biết mình sẽ nhận được hoặc cần có những tài liệu gì.
• Bạn sẽ nhận được tài liệu thế nào.
• Bạn sẽ được thông báo thế nào về các qui định của khoá học hay các buổi nghỉ học.

Yêu cầu về kỹ thuật:

• Máy vi tính và phần cứng cùng các ứng dụng cho việc nối mạng.
• Các chương trình phần mềm
• khả năng tiếp cận các phương tiện đa truyền thông.

Tự lên lịch cho mình, và tập trung vào việc hoàn thành một bài tập được giao mà bạn:

• thấy phù hợp với lịch khoá học, hoặc:
• đã thống nhất với giảng viên.
• hoặc cả hai tiêu chí trên. Xem phần hướng dẫn ở mục Lên mục tiêu và đặt kế hoạch.

Lên lịch liên lạc về khoá học cho bản thân hàng ngày hoặc hàng tuần.

• Giữ liên lạc với các bạn học qua thư điện tử gửi cho cả lớp, thảo luận nhóm, vv.
• Bạn sẽ thướng xuyên phải tham gia học nhóm hoặc làm đề tài theo nhóm, hoặc là tại một địa điểm hoặc qua mạng.
  Xem hướng dẫn về phần Học nhóm hoặc Case studies (Việc học thông qua làm với ví dụ thực tế).
• Thông tin cho giảng viên:
  Ở các khoá học thông thường, giảng viên thu nhận thông tin trực tiếp từ học viên, qua các câu hỏi hay qua biểu hiện trên khuôn mặt hay dáng vẻ. Điều này khó thực hiện trong các khoá học từ xa, vì vậy học viên có trách nhiệm phải thông tin cho giảng viên về tiến trình học của bạn, hoặc bằng thư điện tử, hoặc hẹn gặp, hay điện thoại.
• Thông báo tiến độ học và nộp bài:
• Thông báo tiến độ học: Giảng viên phải trả lời bạn khi nhận được thông tin về tiến độ học của bạn trong khoá học. Bạn hãy yêu cầu nhận được chỉ dẫn về điều kiện và phương thức kiểm tra cuối khoá, bao gồm:
  • Các bài kiểm tra phản ánh mức độ tiếp thu kiến thức hoặc chất lượng làm bài
  • Các báo cáo, dự án, đề tài, vv.
  • Số lượng và chất lượng của các hoạt động thảo luận hoặc làm đề tài trong khoá học

* Wheeler, Steve, "Convergent technologies in distance learning delivery", Tech Trends, Volume 43, Issue 5, November 1999, p. 19.

Suy nghĩ thành lời hay phát ngôn thầm

Khi còn là trẻ thơ, chúng ta thường học những điều mới lạ bằng cách suy nghĩ thành lời hoặc nói to lên những điều mình nghĩ để diễn đạt sự hiểu biết của mình hay bộc lộ cho người khác biết mình muốn gì. Chúng ta phát ngôn, nói thành câu. Khi được sửa, chúng ta nhại lại, thực hành cho đến khi đúng, hoặc bắt chước theo kiểu cha mẹ, hàng xóm, bạn học, vvv

Suy nghĩ thành lời rất quan trọng đối với quá trình học tập đầu đời của chúng ta. Người ta còn gọi nó là phát ngôn thầm.

Khi chúng ta trưởng thành,
suy nghĩ thành lời ẩn vào bên trong, và phát ngôn chuyển thành sự giao tiếp với mọi người.  

“Mặc dù vậy, nhu cầu cần duy trì suy nghĩ thành lời không biến đi hoàn toàn. Bất cứ khi nào chúng ta gặp phải một tình huống lạ hoặc khó khăn trong đời, khả năng này lại trỗi dậy. Đó là công cụ để chúng ta vượt qua trở ngại và tạo lập kỹ năng mới.”

Trong phát ngôn thầm,
chúng ta thường dùng cụm từ hoặc câu không hoàn chỉnh. Những điều được nói ra phản ánh điều chúng ta nghĩ, nhưng chỉ là những điều đang làm chúng ta băn khoăn, thấy mới lạ, khó khăn. Chúng ta loại bỏ những điều đã biết. Vì vậy, phái ngôn thầm giảm đi dần khi sự hiểu biết và hành động của chúng ta chín chắn hơn.

Người ta thường dùng
phát ngôn thầm trong việc học tập, lên kế hoặch, hoặc tự chỉ dẫn cho minh khi thực hiện một công việc khó khăn hay mầy mò thực hành một kỹ năng mới. Nó có thể giúp chúng ta kiểm soát tình huống và hành động của bản thân bằng cách diễn đạt thành lời hoặc tự trút bỏ cảm xúc của mình ra.   

Phát ngôn thầm là một công cụ hữu hiệu cho việc học tập.
Càng tạo điều kiện cho trí não hoạt động ở nhiều cấp độ, chúng ta càng có thể liên hệ các ý tưởng và lưu giữ những điều học được. Chúng ta đọc, tạo ra những hình ảnh, sơ đồ trong đầu, nghe, sử dụng âm nhạc hoặc hành động, nói với người khác và nói với mình (hợp tác trong học tập). Một số trong chúng ta thích bộc bạch tâm sự với người khác, để hiểu hoặc nhớ tốt hơn. Một số trong chúng ta thì lại không cần quá trình này! Đây có thể là một kiểu học, và nó có thể rất hữu hiệu.  

Chúng ta sử dụng nhiều giác quan và kinh nghiệm để hấp thu và củng cố những điều học được.
Việc kết hợp những kỹ năng và chiến lược học này như thế nào là hoàn toàn tuỳ thuộc từng cá nhân.  

Việc áp dụng phát ngôn thầm trong học tập bao gồm:  

• Học thuộc từ vựng bằng cách nói to từ đó lên
• Cảm nhận văn thơ bằng cách diễn đạt như trong kịch.  
• Hiệu đính bài viết bằng cách đọc to lên
• Giải toán bằng cách nói nhẩm từng bước để dần dần đi đến đáp án.  

Phải tập trung khi học

Tập trung: khả năng điều khiển được những ý nghĩ của bạn

Nghệ thuật hay sự rèn luyện khả năng tập trung
Cho dù bạn đang học môn Sinh học hay đang học bơi, hãy tập trung vào việc bạn đang làm và hạn chế tối đa sự xao nhãng.

Tất cả chúng ta, ai cũng có khả năng tập trung, ít nhất là ở một thời điểm nào đó. Nghĩ đến những lúc mà bạn hoàn toàn bị cuốn vào một việc gì đó mà bạn thực sự say mê: một môn thể thao, chơi nhạc, một trò chơi hay, một bộ phim. Khi đó bạn đang tập trung tối đa đó.

Tuy nhiên lại có những lúc:

• Đầu óc bạn cứ nghĩ về hết cái này sang cái kia
• Những lo lắng của bạn khiến bạn mất tập trung
• Bạn bị lôi cuốn bởi những cám dỗ bên ngoài từ lúc nào không hay
• Tài liệu học nhàm chán, khó và/hoặc không làm bạn cảm thấy hứng thú.

Những mẹo nhỏ này có thể giúp bạn: Gồm có

1. Những gì bạn có thể kiểm soát trong khi học tập
2. Những cách luyện tập tốt nhất

Những gì bạn có thể kiểm soát trong khi học tập

• "Tôi học ở đây”
  Hãy chọn một chỗ học thích hợp nhất: bàn ghế, ánh sáng và môi trường xung quanh
  Ngồi xa điện thoại di động và điện thoại bàn.
  Treo một cái bảng "Xin đừng làm phiền hay cắt ngang"
  Nếu bạn thích có chút âm nhạc làm nền thì cũng không sao, miễn là đừng để chúng làm bạn bị sao nhãng (hãy thử tìm hiểu xem bạn làm việc hiệu quả hơn khi nào? Có hay không có âm nhạc?)
• Gắn mình với một quy tắc, một thời khóa biểu hiệu quả.
  Nắm rõ mức năng lượng bạn có vào ban ngày/đêm
  Xem h ướng dẫn ở địa chỉ: Đặt ra mục ích và sắp xếp thời khóa biểu
• Tập trung
  Khi bạn chuẩn bị vào ngồi học, hãy giành chút thời gian nghĩ xem bạn cần chuẩn bị những gì rồi soạn chúng ra trước để không phải đứng dậy đi lấy trong khi đang tập trung, và đề ra một hướng giải quyết chung để có thể hoàn thành công việc.
• Sự động viên, khích lệ
  Nếu thấy cần thiết để hoàn thành một công việc nào đó, bạn nên tự khích lệ bản thân để có thể hoàn tất nhiệm vụ. Chẳng hạn, bạn có thể gọi điện thoại cho một người bạn, đi dạo hay ăn một cái gì đó, ..v.v..
  Đối với những dự án lớn như bài luận thi học kỳ, bản thiết kế, những cuốn tổng kết, hãy đề ra những sự động viên khích lệ đặc biệt.
• Thay đổi chủ đề
  Để cho đỡ nhàm chán, bạn nên thay đổi môn học sau một đến hai tiếng đồng hồ.
• Đa dạng hóa quá trình học tập của bạn
  Thay vì đơn thuần đọc sách, bạn hãy đưa thêm vào một vài động tác thể dục
  Nếu bạn phải đọc rất nhiều, bạn hãy thử phương pháp SQ3R xem.
  Hãy tự hỏi làm thế nào có thể tăng cường các hoạt động trong khi học? Có lẽ học nhóm sẽ là cách tốt nhất chăng? Hãy tạo ra những câu hỏi liên quan đến bài học chẳng hạn?
  Bạn thử hỏi thầy cô một số bí quyết khác trong khi học xem? Bạn học càng chủ động bao nhiêu thì hiệu quả càng cao bấy nhiêu.
• Hãy đặt ra những giờ nghỉ giải lao thích hợp nhất với bạn
  Làm một cái gì đó khác với cái mà bạn đang làm (chẳng hạn như nếu bạn đang ngồi, hãy đứng dậy đi lại), hoặc thay đôỉ chỗ ngồi.
• Phần thưởng
  Hãy tự thưởng cho mình khi đã hoàn thành một công việc gì đó.

Những cách luyện tập tốt nhất

Bạn phải nhận thấy những tiến bộ sau một vài ngày
Nhưng cũng giống như bất kì một cách luyện tập nào khác, sẽ không tránh khỏi những lúc lên, lúc xuống.

Nó sẽ có lợi cho cả những công việc khác mà bạn thực hiện.

Tới đây ngay bây giờ | Khoảng thời gian lo nghĩ | Đánh dấu | Mức năng lượng | Quan sát

Những khoảng thờì gian lo nghĩ
Khoa học đã chứng minh những người giành ra một khoảng thời gian xác định để suy nghĩ và lo âu sẽ giảm được tới 35 phần trăm sau bốn tuần.

1. Mỗi ngày hãy giành ra một khoảng thời gian nhất định để nghĩ về
   những điều cứ vấn vương trong đầu bạn và chen ngang vào những khi bạn đang tập trung.
2. Khi bạn nhận thấy mình bị phân tán,
   hãy tự nhắc nhở mình là sau đây mình sẽ có một khoảng thời gian riêng để lo nghĩ về nó.
3. Hãy buông tha những suy tư,
   có lẽ là với câu nói: " Tới đây ngay bây giờ”
4. Hãy giữ đúng hẹn,
   để lo nghĩ về những vấn đề vẫn hay làm bạn sao nhãng.

Ví dụ, đặt ra khoảng thời gian lo nghĩ của bạn là từ 4:30 đến 5:00 chiều. Khi đầu óc bạn lại đi sai hướng vào ban ngày, hãy nhắc nhở mình rằng mình đã có một khoảng thời gian riêng cho những suy nghĩ đó rồi. Rồi tạm thời xua tan những suy nghĩ ấy, và tập trung trở lại với công việc trước mắt của mình.

Tận dụng một cách đúng đắn những mức năng lượng của bạn
Bạn cảm thấy sung sức nhất khi nào? Bạn cảm thấy trùng xuống nhất là lúc nào? Hãy học những môn học mà theo bạn là khó vào những lúc bạn thấy khỏe khoắn nhất. Nếu như buổi chiều muộn là lúc bạn trùng xuống? Hãy học những môn học bạn thấy hững thú nhất vào lúc đó.

Phần lớn học sinh, sinh viên thường hoãn những môn khó học nhất tới tận chiều muộn, và lúc đó thì khó có thể tập trung đựơc. Hãy đảo ngược lại. Dành khoảng thời gian sung sức nhất của bạn để hoc những môn học khó, những cái dễ để học sau. Chỉ riêng việc làm như vậy cũng đã giúp bạn tập trung hơn.

Tư liệu được sửa đổi dưới sự đồng ý của Hãy giúp chính mình, Dịch vụ tư vấn đại học, trường Đại học bang Kansas.
" Tới đây ngay bây giờ” phỏng theo những lời khuyên của Phật giáo về tâm lý.
Có thể tham khảo thêm: J.R.Hayes, Người giải quyết mọi vấn đề, tờ báo Franklin, 1981