*Bài viết được trình bày dưới dạng song ngữ Việt - Anh.

Học một ngôn ngữ mới sẽ dễ dàng hơn bạn nghĩ nhiều đặc biệt là bởi vì bạn đã biết một thứ tiếng rồi.

It’s easier than you think to learn another language especially since you already know one.

Vì Sao Hầu Hết Chúng Ta Thất Bại Với Việc Học Ngoại Ngữ Ở Trường (Why Most of Us Failed in High School)

Phần lớn chúng ta đều thất bại trong việc học ngôn ngữ thứ hai mặc dù chúng ta đều đã biết tiếng mẹ đẻ. Tất cả mọi người trên trái đất này đều thành thạo ít nhất là một thứ tiếng. Vì vậy chúng ta đều đã biết ít nhất là phải làm gì để học được chứ. Vậy tại sao học ngôn ngữ thứ hai lại khó đến vậy?

The majority of us have failed to learn a second language even though we’ve all learned our first. Everyone on the planet is fluent in at least one language. So we all have what it takes to learn at least one. So why is learning a second language so hard?

Bởi vì nó đã bị dạy sai cách. Chúng ta đều ngồi ở trong một lớp học không mấy sôi nổi và bị bắt phải nói trước bao nhiêu bạn bè bằng thứ ngôn ngữ mà chúng ta chưa biết. Nói trước đám đông là nỗi sợ lớn nhất của mọi người, và nói bằng tiếng mẹ đẻ đã đủ tệ rồi. Bây giờ hãy tưởng tượng mình phải cố gắng nói bằng tiếng nước ngoài. Và khi chúng ta mắc lỗi sai, chúng ta sẽ bị đánh dấu đỏ lên giấy và bị điểm kém. Và không giống như hầu hết các môn học khác, lỗi sai của chúng ta trong lớp ngôn ngữ luôn được công khai. Điều này khuyến khích chúng ta nói mà không cần phải sợ là mình sẽ bị xấu mặt hay nói sai. Tưởng tượng chúng ta dạy em bé nói kiểu này. Không ai muốn học nói nữa luôn.

It’s because it’s taught wrong. We were placed in a cold classroom and expected to speak in front of our peers in a language we didn’t know. It’s bad enough that public speaking is the number one fear for people and that’s in their native tongue. Now imagine trying to speak in a foreign one. And when we made mistakes, we were punished with red marks on the page and low grades. And unlike most classes, our failures in a language class are public. This conditioned us NOT to speak for fear of looking stupid or saying something wrong. Imagine teaching babies to speak this way. No one would ever learn to speak.

Học Nói Như Một Đứa Trẻ (Learning Like a Baby)

Khi còn bé, chúng ta đã học tiếng mẹ đẻ với sự mải mê, lắng nghe và bắt chước lại mỗi ngày. Tất cả những gì mà chúng ta có thể làm là lắng nghe, 24 tiếng một ngày, 7 ngày một tuần. Và không chỉ một lần, chúng ta được chỉnh ngữ pháp bởi một ai đó. Chúng ta không học sách ngữ pháp. Chia động từ không ngừng. Ghi nhớ từ vựng. Chúng ta không bị điểm kém mỗi lần chúng ta mắc lỗi sai. Đó là lí do chúng ta học rất tốt tiếng mẹ đẻ.

As babies, we learned our first language by immersion, listening and mimicking every single day. All we could do was listen, 24 hours a day, 7 days a week. And not once, did we receive a grammar lesson from anyone. We didn’t study grammar books. Endlessly conjugate verbs. Memorize vocabulary. We didn’t get marked down every time we made a mistake. And that’s why we learned it so well.

Nhưng lớn rồi, chúng ta không đủ khả năng để quay về cách tiếp cận này nữa. Chúng ta không có thời gian. Và tin mừng là chúng ta không cần phải làm vì thực sự là chúng ta có thể học nhanh hơn. Chúng ta có thể sử dụng từ vựng về công việc để cải thiện việc học của mình.

But as adults, we cannot afford to go back to this approach. We don’t have the time. And the good news is that we don’t need to because we can actually learn faster. We can use our working vocabulary to accelerate our learning.

Học Như Chơi Game (Learn it Like a Video Game)

Mỗi lần chúng ta bắt đầu chơi một game mới, chúng ta đều phải học cách điều khiển. Lần đầu tiên chơi, sẽ phải mất một lúc để học cách điều khiển. Nhưng những game sau sẽ trở nên dễ hơn nhiều vì ta sẽ thấy có nhiều điểm tương đồng. Những hãy nghĩ lại về cách mà các trò chơi dạy bạn cách điều khiển, hoặc ít nhất là trò chơi hay ho. Chúng sẽ hướng dẫn bạn đủ để bạn có thể bắt đầu chơi. Và đó là mục tiêu của bạn. Chơi game. Vậy là càng chơi sớm, bạn càng thấy vui hơn. Và đó không phải là mấu chốt của luyện tập hay sao? Và khi bạn thấy thích thú đến thế, bạn thậm chí sẽ thấy là mình còn chẳng học cách chơi game nữa. Nó tự diễn ra thôi. Và trước khi nhận thấy điều đó, bạn chỉ phản ứng mà không kịp suy nghĩ. Và bạn ung dung làm được những thứ khó. Làm thế nào mà bạn lại làm tốt đến thế? Luyện tập. Nhưng nó cũng không hẳn là luyện tập vì bạn quá bận vui vẻ để mà nhận ra là mình đang luyện tập.

Every time you start a new video game, you have to learn the controls. The first time you play, it takes a while to learn the controls. But the next game and next are easier since there are many similarities. But think back to how video games teach you the controls, or at least the good games. They give you just enough training so that you can start playing. That was your goal. To play a video game. So the sooner you’re playing, the sooner you’re having fun. And isn’t that the whole point of the exercise? And if you’re having fun, you don’t even realize that you’re still learning how to play the game. It just happens. And before you know it, you just react without thinking. And you’re doing things — hard things — with ease. How did you get so good? By practicing. But it didn’t feel like practicing because you were too busy having fun to realize that you were practicing.

Bây giờ hãy tưởng tượng trò chơi dạy bạn cách học ngôn ngữ theo cách truyền thống. Chúng sẽ bắt bạn tập nhảy trong 20 phút. Rồi né. Đến hôm sau, nhảy nhiều hơn và xoay. Và đến ngày hôm sau… Đấy, bạn nắm được rồi đấy. Học ngôn ngữ cũng tương tự như vậy. Bạn đến đây để nói. Không phải để chia động từ. Hay ghi nhớ. Vậy là bạn càng nói được sớm hơn thì càng tốt. Bạn chỉ cần một chút vốn từ vựng ban đầu để nói và rồi bạn nên bắt đầu cuộc hội thoại. Đó không phải là mấu chốt của luyện tập hay sao? Đấy không phải là mục tiêu đấy ư?

Now imagine if video games taught you how to play the way languages are traditionally taught. They’d have you practice jumping for 20 minutes. Then crouching. Then tomorrow, more jumping and then sneaking. Then the next day… Well, you get it. Learning a language is the same. You came here to speak. Not to conjugate. Or memorize. So the faster you can get to speaking, the better. You need just a tiny bit of starting vocabulary and then you should start conversing. Isn’t that the whole point of the exercise? Isn’t that the goal?

Vậy là bạn càng nói được sớm, bạn càng tìm thấy niềm vui sớm. Và khi bạn thấy thích thú rồi, bạn sẽ không dừng lại. Và khi bạn không bỏ cuộc, bạn sẽ tiếp tục học. Và bạn sẽ học nhanh hơn rất nhiều so với những phương pháp truyền thống chán ngắt. Bạn cần phải dành thời gian để học bất cứ điều gì. Hãy nghĩ là khoảng thời gian đó sẽ luôn vui vẻ. Trước khi bạn nhận ra điều đó, bạn đang nói một thứ ngôn ngữ khác rồi. Dù sao thì, đây cũng là cách nên được áp dụng khi dạy âm nhạc. Nhưng cái này sẽ được nói trong một bài khác.

So the sooner you get to speak, the sooner you’re having fun. And when you’re having fun, you won’t quit. And if you don’t quit, you’re going to learn. And you’ll learn much faster than the traditional boring methods. You need to put in the time to learn anything. Imagine if that time was always fun. Before you know it, you’re speaking another language. By the way, this is how music should be taught. But that’s a subject for another post.

Thế Nhưng Còn Ngữ Pháp Và Từ Vựng Thì Sao? (But What About Grammar And Vocabulary?)

Ngữ pháp rõ ràng là quan trọng rồi. Nhưng hãy nghĩ lại xem bạn đã học ngữ pháp như thế nào. Và ý tôi không phải là học các lớp Tiếng Anh ở trường đâu. Chỉ là đặt tên và phân loại cho những gì mà bạn đã biết rồi thôi. Bạn học ngữ pháp một cách tự nhiên bằng việc nghe thấy nó.

Grammar is clearly important. But think back to how you learned grammar originally. And I don’t mean taking an English class in grade school. That’s just giving names and categories to things you already knew. You learned grammar naturally by hearing it.

Điều này cũng tương tự với Từ Vựng. Bạn nghe được các từ ở trong từng ngữ cảnh và ngờ ngợ đoán. Bạn cũng làm thế ở tiếng mẹ đẻ mà. Ví dụ, nếu bạn không biết từ surmise ở câu trên nghĩa là gì, bạn cũng có thể hiểu được nó nghĩa là gì khi hiểu được tất cả những từ khác. Phụ hyuynh bạn không rèn bạn cách dùng đúng của các từ go, went, going, gone. Họ không chạy khắp phòng để chỉ tên của từng đồ vật. Nhưng bạn biết được những điều đó trước cả khi đi học Mẫu giáo. Bạn học được tất cả những yếu tố cơ bản của ngữ pháp và từ vựng cơ bản bằng trải nghiệm và lặp lại nhiều lần. Bằng cách nào? Nghe và nói.

The same goes for Vocabulary. You hear words in context and surmise their meanings. You still do this in your native language. For example, if you don’t know what the word surmise means in the above sentence, you can figure out what it means because you understand all the other words. Your parents didn’t drill into you the right way to use, go, went, going, gone. They didn’t run around the room pointing at objects saying their names. But you learned it before Kindergarten. You learned all the necessary elements of grammar and basic vocabulary by experience and repetition. How? By listening and speaking.

Đây Là Cách Học Ngôn Ngữ Một Cách Tự Nhiên Nhất. (This Is The Natural Way Of Learning Language.)

Để tôi kể cho các bạn nghe một câu chuyện… Mục đích chủ yếu ở trong bài viết này là để gợi ý một số sản phẩm có thể giúp tăng cường khả năng tiếp cận cách học ngôn ngữ. Thật không may, tôi không tìm thấy một cái gì cả. Ngoại trừ một cái. Và phải nói thật là, nó được phát triển bởi một người bạn của tôi, Luke Pancoe với YLanguage.

Let me tell you a story… My plan at this point in the article was to recommend multiple products that support this accelerated approach to language learning. Unfortunately, I couldn’t find any. Except for one. And in all honesty, it was developed by a friend of mine, Luke Pancoe with YLanguage.

Và sau đây là câu chuyện của anh ấy. Anh vật lộn nhiều năm liền để học tiếng Tây Ban Nha ở trường và thất bại. Khủng hoảng, anh ấy học tiếng Latin ở phổ thông nên anh ấy không cần phải lo lắng khi nói trước bất kì ai. Và rồi khi lên đại học, Luke đi du học ở Florence, Ý mà không có ý định học tiếng vì anh ấy nghĩ tất cả mọi người đều có thể nói tiếng Anh. Nhưng anh ấy đã lầm. Ít người người nói Tiếng Anh hơn anh ấy nghĩ nhiều. Mặc dù anh không nói được thứ tiếng ở đó, anh ấy lại quá yêu nước Ý và con người nơi đây nên đã quyết tâm muốn giao tiếp với người Ý. Anh ấy biết rằng chính điều này đã ngăn anh được trải nghiệm nước Ý cũng như người Ý.

So here’s his story… He struggled for years to learn Spanish in grade school and failed. Frustrated, he took Latin in high school so he didn’t have to worry about speaking in front of anyone. Then in college, Luke went to study abroad in Florence, Italy with no intention to learn the language since he thought everyone would speak English. But he was wrong. Fewer people spoke English than he expected. Even though he couldn’t speak the language, he fell in love with Italy and its people and wanted desperately to communicate with Italians. He knew that this was holding him back from truly experiencing Italy like the Italians do.

Luke biết rằng đi học các lớp không hiệu quả. Nên khi về đến nhà, anh bắt đầu quá trình của cả một năm sau đó bằng xem các video trên Youtube, đến các buổi gặp mặt của người Ý, nói chuyện trên mạng với người Ý, đọc sách ngữ pháp, sử dụng các ứng dụng ngôn ngữ khác nhau như Duolingo và xem TV và phim bằng tiếng Ý. Anh ấy dành 7 đến 8 tiếng một ngày trong nhiều tháng để cố gắng học tiếng Ý. Và chỉ sau một năm, anh ấy cuối cũng cũng thành thạo. Bằng kĩ năng mới của mình, anh quay lại nước Ý và giống như là anh được đến một thế giới mới. Trong 3 tuần, anh chỉ nói tiếng Ý. Gặp gỡ những người bạn Ý và có thể dễ dàng nói chuyện được với họ, anh cảm thấy như mình là một người Ý thực thụ vậy.

Luke knew that the classroom approach didn’t work. So when he got home, he began a regimen over the next year watching YouTube videos, going to Italian meetups, talking with Italians online, reading grammar books, using different language apps like Duolingo and watching TV and films in Italian. He was spending 7 to 8 hours a day for months in a desperate attempt to learn Italian. And in just under a year, he finally became fluent. Armed with his new skill, he returned to Italy and it was like he was visiting a whole new world. For 3 weeks, he spoke only Italian. Being surrounded by his Italian friends and being able to easily converse with them, he felt what it’s like to be an Italian.

Sau đấy anh học tiếng Tây Ban Nha và Tiếng Pháp. Nhưng lần này lại nhanh chóng hơn và đỡ mất sức hơn. Anh ấy có thể giao tiếp bằng tiếng Pháp trong vòng 4 tháng và tiếng Tây Ban Nha trong vòng 3 tháng. Mỗi lần anh lại học một ngôn ngữ mới, thế là anh đã có thể tối ưu hóa được quá trình học của mình. Sauk hi học được 3 ngôn ngữ, Luke nhận ra rằng anh có thể dạy mọi người giao tiếp bằng bất kì thứ tiếng nào trong vòng 3 tháng chỉ với 30-60 phút mỗi ngày. Thế là anh đã dành 2 năm tiếp theo để phát triển một khóa học online với tên gọi là Tiếng Ý Trong Tầm Tay. Hệ thống của anh ấy có tất cả mọi thứ mà tôi đã nói trong bài viết này. Nó tập trung vào kĩ năng nói và nghe. Trong tuần đầu tiên, học viên của anh nghe các cuộc hội thoại với tốc độ bình thường và nói. Học sinh, người mà dành 30 đến 60 phút mỗi ngày để học, đều có thể giao tiếp cơ bản hoàn toàn bằng tiếng Ý với các bạn đồng môn ít nhất là 3 đến 4 tuần.

Next he learned Spanish and French. But this time it was much faster and required less effort. He was conversational in French in 4 months and Spanish in 3 months. Each time he learned a new language, he was able to optimize his process. After learning 3 languages, Luke realized that he could teach anyone to be conversational in 3 months in any language by only dedicating 30 to 60 minutes a day. So he spent the next 2 years developing an online course called Italian in Your Pocket. His system is basically everything I’m advocating in this article. It concentrates on speaking and listening. The very first week, his students are listening to conversations at normal speed and speaking. Students, who put in the 30 to 60 minutes a day, are able to hold basic conversations totally in Italian with their fellow students in as little as 3 to 4 weeks.

Công Cuộc Cách Mạng Ngôn Ngữ (The Language Revolution Is Here)

Những kết quả này cho thấy rằng cách truyền thống theo kiểu lớp học có thể được cải thiện đáng kể. Ngữ pháp và từ vựng không nhất thiết phải là trọng tâm cho những người mới học. Nghe và nói càng sớm càng tốt có thể cải thiện khả năng hiểu và nói ngôn ngữ mới của học sinh. Đạt được sớm những kĩ năng này sẽ rất tốt và thường thì, quá trình học sẽ trở nên thú vị hơn. Và vì nó rất thú vị, học sinh sẽ muốn học tiếp. Những phản hồi tích cực này có thể cải thiện được quá trình học.

These results prove that traditional methods of classroom-style teaching can be greatly improved upon. Grammar and vocabulary do not need to be the center point for new students. Hearing and speaking as soon as possible accelerates students’ understanding and speaking abilities in the new language. These quickly acquired skills reward students early and often, making the process of learning highly enjoyable. And because it’s enjoyable, students will want to continue learning. This positive feedback accelerates the learning process.

Chúng ta cần một cuộc cách mạng thực sự về cách chúng ta dạy ngôn ngữ. Các học viện đang dần bất lực với các học sinh. Chúng ta đều có khả năng nói nhiều thứ tiếng và nói thành thạo. Tất cả chỉ cần tiếp cận đúng thôi.

We need to have a real revolution in how we teach languages. Academia has failed nearly every student it’s encountered. We all have the ability to speak multiple languages and speak them well. All it takes is the right approach.

----------------------------

Tác giả: Charles Scalfani

Link bài gốc: The Best and Fastest Way to Learn Another Language

Dịch giả: Hà Diệu Linh - ToMo: Learn Something New