Việc chọn cáp mạng (Ethernet) đối với hầu hết các trường hợp thì tương đối đơn giản. Tuy nhiên, có một số điều cần lưu ý nếu bạn muốn tận dụng tối đa kết nối internet và LAN của mình.

Sự khác nhau của các loại cáp mạng

Mạng có dây nói chung rất dễ sử dụng. Thông thường, bạn chỉ cần cắm cáp vào cổng Ethernet hoặc adapter trên máy tính của mình. Nhưng việc mua cáp mạng có vẻ phức tạp hơn nhiều, nó có nhiều tiêu chuẩn, tốc độ và thông số kỹ thuật khác nhau mà bạn cần quan tâm.

Cáp mạng được chia thành nhiều loại khác nhau, với tiêu chuẩn cơ bản là Cat-5. Cũng giống như các tiêu chuẩn Wi-Fi khác nhau, các loại cáp mạng khác nhau có tốc độ khác nhau. Các tiêu chuẩn cáp mạng hiện tại gồm:

• Cat-5 với tốc độ tối đa 100Mbps, thường không được bọc bảo vệ.
• Cat-5e với tốc độ tối đa 1Gbps, có cả hai loại được bảo vệ và không được bảo vệ.
• Cat-6 với tốc độ tối đa 10Gbps chạy dưới 55 mét, có cả hai loại được bảo vệ và không được bảo vệ.
• Cat-6a với tốc độ tối đa 10Gbps, được bảo vệ.
• Cat-7 sử dụng đầu nối GG45 độc quyền thay vì đầu nối RJ-45 tiêu chuẩn được thấy trên các loại cáp khác cho tốc độ 10Gbps, được bảo vệ.
• Cat-8 với tốc độ tối đa 25Gbps (Cat-8.1) hoặc 40Gbps (Cat-8.2) ở khoảng cách 30 mét, được bảo vệ.

Bình thường các cáp mạng đều được ghi thông số sơ sài như chạy khoảng 100 mét và sử dụng đầu nối Ethernet RJ-45 tiêu chuẩn. Mỗi thế hệ cáp được thiết kế để tương thích với các thế hệ đi trước, vì vậy, bạn có thể sử dụng cáp Cat-6a với router chỉ hỗ trợ tốc độ 1Gbps.

Kết nối mạng và cách sử dụng

Giả sử bạn đang muốn thiết lập mạng có dây đơn giản trong phòng làm việc của mình, một căn phòng mà bạn đã có router và máy tính. Bạn làm vậy vì bạn muốn có mạng nhanh nhất và hiệu quả nhất. Bạn không sử dụng ổ đĩa mạng hoặc sao chép các tệp lớn qua mạng giữa các máy khác.

Điều đầu tiên bạn cần kiểm tra là tốc độ kết nối internet của bạn, cũng như router và tốc độ nó hỗ trợ. Nếu router của bạn được giới hạn ở mức tối đa 1Gbps, thì bạn nên chọn cáp Cat-6 trở lên vì Cat-5e khớp với tốc độ tối đa của router.

Nhưng nếu bạn dùng router hỗ trợ mạng 10Gbps và bạn tốc độ kết nối Internet vượt quá 1Gbps, thì bạn cũng nên mua Cat-6 trở lên để tận dụng tối đa phần cứng và kết nối của mình. Bạn có thêm xem thêm các gói mạng tốc độ cao khác từ ISP và xem băng thông tối đa trên mặt sau của router.

Trong một tình huống khác, bạn có thể đi dây mạng toàn bộ nhà của mình để kết nối nhiều máy tính và thiết bị. Bạn muốn phát video qua mạng, truy cập các tệp dự án lớn từ ổ đĩa mạng trung tâm hoặc các tác vụ chuyên sâu về mạng khác. Ngoài việc đầu tư vào một bộ router mạnh có thể xử lý mạng 10Gbps (hoặc tốt hơn), cáp Cat-6a hoặc thậm chí Cat-8 cũng nên được cân nhắc.

Nếu bạn muốn tiết kiệm tiền và thời gian, thì bạn nên đầu tư dây mạng chất lượng ngay từ đầu để sau này có nâng cấp thì chỉ cần nâng cấp router thôi.

Cáp được bảo vệ hay không được bảo vệ?

Bạn có thể không có tuỳ chọn cáp có vỏ bọc và không được bảo vệ, tùy thuộc vào tiêu chuẩn bạn sử dụng. Hầu hết các loại cáp Cat-5e đều có hai loại có vỏ bọc và không được bảo vệ, cùng những lợi ích và nhược điểm của mỗi loại.

Cáp có vỏ bọc thường được gọi là Cặp xoắn được bảo vệ (STP). Những loại cáp này được thiết kế cho môi trường có nhiều nhiễu điện từ, chẳng hạn như đường dây điện, mạng không dây hoặc môi trường sóng vô tuyến phổ biến hơn như trường đại học hoặc studio truyền hình.

Do cáp được kết chặt, những loại cáp này cứng hơn, dày hơn và yêu cầu nối đất. Nó cũng đắt hơn do các vật liệu và quy trình bổ sung.

Cáp không được bảo vệ, hoặc cáp Cặp xoắn không được che chắn (UTP), phù hợp hơn cho các môi trường ít giao tiếp chéo hoặc nhiễu. Bao gồm hầu hết các gia đình và doanh nghiệp nhỏ. Những loại cáp này linh hoạt hơn và dễ làm việc hơn, nhỏ hơn và rẻ hơn để mua và sản xuất.

Loại cáp bạn mua cũng có thể tạo ra sự khác biệt. Cáp cấp cao hơn hoạt động ở tốc độ nhanh hơn và tần số cao hơn (Cat-5e hoạt động ở 100MHz, trong khi Cat-6a chạy ở 500MHz) dễ bị nhiễu hơn. Đây là một trong những lý do khiến cáp nhanh hơn đắt hơn.

Độ tinh khiết của đồng và mất tín hiệu

Cáp Ethernet truyền tín hiệu mạng bằng đồng, một vật liệu dẫn điện cao và phổ biến được sử dụng cho viễn thông kể từ những đường dây điện thoại đầu tiên. Chất lượng của đồng được sử dụng thường biểu thị chất lượng tín hiệu và điều này được phản ánh qua giá cả.

Cáp rẻ hơn có thể chỉ sử dụng nhôm bọc đồng, có thể bị mất tín hiệu thường xuyên hơn vì nhôm nở ra và co lại khi nóng lên và nguội đi. Đồng nguyên chất ổn định hơn, bền hơn và dẫn điện cao hơn nhưng nó cũng có một số vấn đề.

Dây đồng không chứa oxy được làm từ hơn 99,95% đồng nguyên chất, có ít tạp chất như oxy và sắt hơn so với dây đồng nguyên chất tiêu chuẩn có thể “chỉ” là 99,5% tinh khiết.

Mạ vàng và RJ-45

Vàng thường được sử dụng trong các đầu nối cho tất cả các loại kết nối, từ giắc cắm âm thanh 3,5 mm đến cáp HDMI. Có một lợi thế rõ ràng mà vàng có so với các kim loại khác: tốc độ oxy hóa thấp. Trong khi bạc có thể dẫn điện tốt hơn, vàng sẽ bị oxy hóa với tốc độ chậm hơn, có nghĩa là tuổi thọ cao hơn. Đây là lý do tại sao hầu hết các đầu nối RJ-45 sẽ sử dụng lớp mạ vàng.

Một điều cần lưu ý là độ dày của vàng được sử dụng trên đầu kết nối, đặc biệt nếu bạn thường xuyên tháo và kết nối lại cáp. Cáp chất lượng cao hơn sẽ sử dụng lớp mạ vàng dày hơn, sẽ bị mòn với tốc độ chậm hơn.

Lớp mạ này được đo bằng micrômet, với 50 micrômet là độ dày tối ưu. Tốt nhất bạn nên tìm thông số này trên hộp hoặc trong mô tả sản phẩm để đảm bảo cáp của bạn có chất lượng cao.

Cân nhắc tự bấm cáp mạng của riêng bạn

Nếu bạn thuộc tuýp người tự làm, bạn có thể cân nhắc đến việc tự làm cáp mạng. Có các công cụ và bộ phận để đảm bảo rằng bạn có thể sửa các đầu nối bị hỏng, cắt các đầu bị sờn và tạo các loại cáp chính xác với thời gian bạn muốn. Điều này sẽ khiến bạn tốn nhiều tiền hơn so với cáp tiêu chuẩn lúc đầu, nhưng có thể sẽ rẻ hơn theo thời gian.