III. BỐN HỆ PHÁI TRONG THỜI KỲ ĐẦU TIÊN PHÁT TRIỂN Ở NHẬT: SHOTOKAN, SHITO, GOJU, WADO.
TỔ CHỨC KARATE THẾ GIỚI HIỆN NAY (WORLD UNION OF KARATEDO ORGANIZATIONS), VIẾT TẮT LÀ WUKO: BAO GỒM 4 HỆ PHÁI SHOTOKAN, SHITO, GOJU, WADO.
1. SHOTOKAN KARATE
Người đầu tiên có công hệ thống hóa môn KARATE từ môn OKINAWATE và đưa môn võ này vào nước Nhật là võ sư FUNAKOSHI GICHIN (khi môn OKINAWATE biểu diễn cho Hoàng gia, được nhận xét là một môn võ dùng tay không, sử dụng tay chân làm vũ khí, KARA có nghĩa là không, TE có nghĩa là tay, là quyền, khác với các môn võ khác hiện có tại Nhật, đa số đều dùng vũ khí. Từ đó môn võ có tên là KARATE theo đúng nghĩa của nó).
FUNAKOSHI GICHIN sinh tại OKINAWA năm 1868, khi mới 11 tuổi đã bắt đầu thụ giáo hai võ sư giỏi nhất đương thời tại OKINAWA.
Năm 1917, ông FUNAKOSHI GICHIN (đương thời 5 đẳng OKINAWATE) được các võ sư đảo OKINAWA cử đi dự đại hội võ thuật tại Nhật do hội NIPPON BUTOKU-KAI mời, vì ông cũng là giáo sư dạy Nhật ngữ, rất rành về phong tục, tập quán của người Nhật. Sau đó, ông được võ sư KANO tổ sư sáng lập ra môn JUDO mời ở lại Nhật để truyền bá môn KARATE. Lúc đầu, không có nhà, không có võ đường, võ sư KANO cho võ sư FUNAKOSHI GICHIN dạy ngay tại võ đường KODOKAN của môn Nhu Đạo, ông KANO còn chỉ định khoảng 100 môn sinh cao cấp Nhu Đạo học KARATE đầu tiên.
Sau này, FUNAKOSHI GICHIN lấy vợ Nhật và dời võ đường KARATE về nơi khác lấy tên là SHOTOKAN.
Năm 1922, FUNAKOSHI GICHIN được Bộ Quốc Gia Giáo Dục Nhật Bản bảo trợ coi như là môn giáo dục thể chất. Ông đi khắp nuớc Nhật để biếu diễn, diễn thuyết, cổ động phong trào. Nhiều trường Đại học mời ông thành lập hội KARATE, hàng trăm, hàng ngàn môn đệ theo học. Từ đó KARATE trở nên phổ biến ở Nhật.
Trong thời điểm này, nhiều võ sư khác từ OKINAWA qua Nhật dạy, trong số các võ sư nổi tiếng phải kể đến ông KENWA MABUNI hệ phái SHITORYU sang dạy tại OSAKA (đệ bát đẳng KARATE ngang hàng với FUNAKOSHI GICHIN, đó là đẳng cấp cao nhất của môn KARATE tại Nhật lúc bấy giờ).
Năm 1948, Tổng Cục KARATE Nhật Bản (KIHON KARATE KYOKAI) được thành lập FUNAKOSHI GICHIN được mời làm chủ tịch.
Năm 1957, FUNAKOSHI GICHIN mất, mang theo sự thống nhất của KARATE. Sau đó, KIHON KARATE KYOKAI chia làm 6 hệ phái, chưa kể các hệ phái không nằm trong tổ chức đó.
Người kế vị FUNAKOSHI GICHIN của hệ phái SHOTOKAN là trưởng tràng MASATOSHI NAKAYAMA.
NAKAYAMA sinh năm 1913, theo học GICHIN từ năm 1931. Đến năm 1937, ông được phong 3 đẳng, sau khi tốt nghiệp đại học TAKUSHOKU, ông sang Bắc Kinh học tiếng Trung Hoa, tại đây ông học thêm vài môn phái võ Tàu. Sau đó trở về Nhật tiếp tục dạy KARATE.
Năm 1955, Sensei M. NAKAYAMA được chỉ định làm huấn luyện viên trưởng tràng cho KIHON KARATE KYOKAI.
Năm 1961, NAKAYAMA được phong đệ bát đẳng. Hiệp hội KARATE (JAPAN KARATE ASSOCIATION: JKA) do ông lãnh đạo lan tràn ảnh hưởng khắp các nước lớn trên thế giới, với các võ sư môn đệ của ông như:
– HIDETAKA NISHIYAMA tại Los Angeles (Hoa Kỳ).
– TERUYUKI OKAZAKI tại Philadelphia (Hoa Kỳ).
– HIROKAZU KANAZAWA tại Anh Quốc. Sau này thành lập hệ phái SHOTOKAN KARATEDO INTERNATIONAL.
– SHIRAI tại Ý.
2. SHITO-RYU
Người sáng lập là KENWA MABUNI, ông sinh ngày 14/11/1889 tại SYURI ở OKINAWA.
Năm 1903, KENWA MABUNI được 14 tuổi, ông bắt đầu thụ giáo thầy ANKOU ITOSU chưởng môn của trường phái SHURI-TE.
Năm 1908, 19 tuổi ông đã học hệ phái NAHA-TE của thầy KANRYOU HIGAONNA với sự giới thiệu của thầy TYOUJYUN MIYAGI.
Sau khi tốt nghiệp phổ thông trung học (Junior High Shool), ông trở thành một nhân viên cảnh sát và vẫn tiếp tục tìm học những bài quyền (Kata) xuyên sâu vào những kỹ thuật khó hiểu, ông cũng đã học các môn phái khác như Matsumura-Ha, Shingaki-Ha bên cạnh Karate, rồi tiếp tục học thêm Bou-Jyutsu, Sai-Jyutsu, Sueishi-Ryu Boujyutu của những môn võ truyền thống khác. Shito-Ryu Karete-Do là sự pha trộn tất cả các kỹ thuật này với tinh thần võ đạo.
Năm 1916, 27 tuổi ông mở võ đường tại nhà của mình ở OKINAWA.
Năm 1918, ông thành lập Karate Study Society. Sau tổ chức này đổi tên thành Okinawa Karate Study Club..
Tháng 4 năm 1929, 41 tuổi, KENWA MABUNI chuyển đến OSAKA mở võ đường ở TSURUMI BASHI DORI tại khu vực NISHINARI, ông nhiệt tâm truyền bá Karate.
Năm 1934, KENWA MABUNI mở võ đường Karate, lấy tên là YOU SHU KAN ở OSAKA và lấy tên hệ phái là SHITO-RYU từ hai thầy là ITOSU Sensei và HIGAONNA Sensei. Shito-Ryu đã triển khai ra thế giới thông qua hoạt động của Shito-Ryu Karate-Do Kai và All Japan Karate-Do Fereration Shito-Kai.
Tháng 3 năm 1939, Shito-Ryu gia nhập với Dai Nippon Butoku Kai. Tháng 7 năm 1939, KENWA MABUNI với danh nghĩa là huấn luyện Karate cho Dai Nippon Butoku Kai.
Phong cách nguyên thủy ban đầu của ông được gọi là Hanko ryu hay “phong cách nửa cứng”. Ông xuất bản nhiều sách về phát triển phong cách Shito Ryu . Sau đó, ông giảng dạy nghệ thuật phát triển để thành những người đàn ông cảnh sát (police mans). Nó đã được dạy trong các trường học và đại học sau chiến tranh thế giới thứ hai, với karate tái phát triển. Rồi thể loại mới về nghệ thuật chiến đấu của ông lan truyền rộng rãi trên toàn Nhật Bản.
Ngày 23 tháng 5 năm 1952, KENWA MABUNI qua đời ở tuổi 63. Người kế tục ông là KENNEI MABUNI (con trai ông).
Năm 1962, KENNEI MABUNI viếng thăm Mexico và dạy Karate. Tại thời điểm này ông cũng dạy Karate tại Guatemala, Honduras, Hoa Kỳ và nhiều quốc gia khác.
Năm 1972, KENNEI MABUNI cùng với MANZOU IWATA được phong cấp trọng tài đầu tiên của Liên đoàn Karatedo Nhật Bản (All Japan Karate-Do Federation).
Ngày 15 tháng 01 năm 1984, KENNEI MABUNI được Nihon Budo Kyougi Kai tặng huân chương The Japan Martial Arts Distinguished Service Medal.
Năm 1980, MANZOU IWATA được bầu làm chủ tịch của Shito-Kai.
Ngày 04 tháng 6 năm 1993, MANZOU IWATA qua đời.
Năm 1993, The World Shitoryu Karatedo Federation (WSKF) được thành lập, ông KEN SAKIO được bầu làm chủ tịch (President) của WSKF và cùng với Japan Shito-Kai, khu vực Pan American, khu vực Asian Pacific, khu vực Russian, khu vực European và các khu vực khác, 55 quốc gia trở thành thành viên của liên đoàn này.
Năm 1994, KEN SAKIO được All Japan Karate-Do Federation phong 9 đẳng.
Tháng 4 năm 1997, Tổng Hành Dinh của WSKF đã được xây dựng và khánh thành ở OSAKA, SAITAMA. Tập huấn cho các thành viên cao cấp và mở các cuộc hội thảo để cải tiến trình độ, sự nắm bắt của các huấn luyện viên, làm nền tảng cho WSKF phổ biến trên khắp thế giới.
Tháng giêng năm 2004, ông TOMIO HISATOMI được bầu làm chủ tịch của liên đoàn Shito Nhật Bản (Japan Karatedo Federation Shito-Kai).
Đặc điểm của những kỹ thuật Shito-Ryu là không chỉ có đòn đấm (Tsuki) và đá (Keri), nhưng nó còn bao gồm những đòn cầm nã (Nage) và bộ pháp né tránh (Gyakuwaza). Vì vậy chúng ta có thể nói rằng Shito-Ryu là bao hàm toàn diện các môn võ thuật.
Hơn nữa, ngôn từ Syu/Ha/Ri nó được hình dung như sự rèn luyện chung thủy (bảo tồn) đặt nền tảng từ nguồn gốc. Từ đó, Shito-Ryu đã hệ thống hóa để học những kỹ thuật bí truyền qua nền tảng là sự áp dụng trong các bài quyền (Kata) và đối luyện (Bunkai Kumite).
Vì thế, tổ sư KENWA MABUNI đặt trọng tâm trên việc rèn luyện tinh thần và hướng tới mục tiêu phát triển nhân cách thanh thản, an bình (tâm bình, trí tỉnh).
3. GOJU-RYU (CƯƠNG NHU)
Tổ sư sáng lập là võ sư CHOJUN MIYAGI (1887-1953), du nhập vào Nhật Bản năm 1929, sau này được phát triển bởi học trò của ông tại Nhật Bản là GOGEN YAMAGUCHI.
Miyagi Chojun sinh ngày 25 Tháng Tư, năm 1883 ở Naha ở Okinawa trong một gia đình giàu có. Ông bắt đầu học nghệ thuật của Naha-te ở tuổi 11 từ thầy Ryuko Aragaki. Sau đó ông tham gia với thầy Kanryo Higashionna ở tuổi 14 và học được nghệ thuật Naha-te với kỹ năng đầy đủ. Sau khi qua thầy Kanryo Higashionna đi xa năm 1915, ông đã được đi đến Fukein một tỉnh ở Trung Quốc. Ở đó, ông đã học được một chi nhánh của Chinease boxing các hình thức Thiếu Lâm. Sau vài tháng, ông trở về quê quán của ông bắt đầu giảng dạy karate để người dân địa phương ngay nhà của ông. Ông đã dạy cho riêng biệt cảnh sát một vài nghệ thuật Naha-te tại học viện cảnh sát. Ông hy sinh cuộc sống riêng tư của mình cho nghệ thuật này. Năm 1929 tại Okinawa ở Trung Nhật Bản, ông đã dạy bao trùm nghệ thuật tên Goju ryu. Nó có nghĩa là “Go-Ju: phong cách cứng mềm” (Go: cứng – Ju: mềm dẽo). Để đảm bảo thực ước mơ của mình, ông đi du lịch nhiều lần đến đại lục.
Các trường Đại học hoàng gia Kyoto, Kansai Đại học và Đại học Ritsumei Kan đều mời bật thầy danh tiếng đến giảng dạy nghệ thuật. Thầy Chojun Miyagi làm việc chăm chỉ để truyền bá karate tại Nhật Bản.
Năm 1933, Dai Nippon Butokukai đã công nhận nghệ thuật của Karate. Sau đó, thầy đã được chỉ định làm người đứng đầu một nhánh của Okinawa.
Ông đã phát minh ra quyền thức Tensho, Gekisai Dai Ichi và Gekisai Dai Ni vào năm 1940.
Ông mất ngày 08 tháng 10 năm 1953 tại Okinawa. Ông là một người đàn ông của cực kỳ hòa bình, yêu thương và khiêm tốn.
Được phát triển bởi học trò của CHOJUN MIYAGI là GOGEN YAMAGUCHI.
GOGEN YAMAGUCHI, sanh năm 1909, trong một gia đình thuộc dòng dõi Samurai. Ông đã tập luyện nhiều môn võ cổ truyền danh tiếng của Nhật, mang ngũ đẳng Judo, có biệt danh là người mèo “ Cat-man”, vì tốc độ ra đòn cực nhanh. Thời bấy giờ, ông là người duy nhất có khả năng tung ba cú đá bay gần như cùng một lúc vào đầu, ngực và bụng đối thủ. Ngoài ra, còn có biệt tài xỉa lũng tờ giấy treo trước mặt trong nháy mắt. Ngoài võ học ra ông còn là một nhà trí thức uyên bác về nhiều ngành với cấp bằng học vị Tiến sĩ Y khoa chuyên về xương, Thạc sĩ triết học Đông phương. Ông cũng đã từng được sở hiến binh Nhật mời cộng tác, công việc của ông là nhìn vào mắt các đối tượng tình nghi để báo cho sở hiến binh Nhật biết họ nói thật hay giả.
Vào năm 1939, chiến tranh thế giới thứ hai, YAMAGUCHI được cử qua Mãn Châu công tác, vừa đến nơi bị người Mãn Châu bắt giam. Trong tù ông vẫn tiếp tục tập luyện Karate. Trong thời điểm này chính phủ quân phiệt Nhật Bản đang chuẩn bị xâm chiếm Trung Quốc, vì vậy người trung Quốc rất ghét người Nhật. Các cai tù khi biết ông là một võ sư Karate đã nảy ra ý định đẩy ông vào chuồng cọp. YAMAGUCHI và con cọp bị bỏ đói 3 ngày. YAMAGUCHI tạng người thấp bé, chiều cao khoảng 1,53 m và đã bị hành hạ nhiều ngày trước đó. Ngay từ giây đầu tiên bị đẩy vào chuồng cọp trong tư thế trần truồng (các cai tù đã không cho ông mặc áo quần), ông vẫn không hề nao núng. Trong khi đám tù nhân bên ngoài còn đang khiếp sợ và ác thú thì đang nhìn để đánh giá con mồi nhỏ bé của mình, vì nó biết chắc rằng con mồi này khi đã vào trong chuồng thì không thể chạy trốn đâu được, cứ từ từ thưởng thức. Thình lình YAMAGUCHI hét một tiếng KIAI (một tiếng hét kinh dị gần như tiếng sư tử rống mà các võ sĩ Karate thường sử dụng) rồi lao thẳng vào chúa sơn lâm. YAMAGUCHI tung một đòn đá bay vào mắt, mũi mãnh thú, trong khi con cọp còn đang bị hoa mắt liền bị tiếp một đòn cùi chỏ vào ngang tai, khuỵu xuống, tiếp theo YAMAGUCHI phóng thẳng lên lưng đối thủ vừa kìm không cho nó đứng dậy rồi dùng vòng tay xiết cổ. đám người đứng bên ngoài thấy rõ mọi cơ bắp trên toàn thân ông co rút lại khi dùng lực ra đòn xiết cổ ác thú, với một tiếng hét KIAI dữ dội thứ hai. Dư âm tiếng hét vứa dứt, con cọp cũng tắt thở. YAMAGUCHI đứng dậy, lặng lẽ cúi nhìn xác ác thú đưới chân. Từ lúc ông ra đòn tấn công cho đến lúc xong khoảng 12 giây.
Năm 1947, sau khi từ nhà tù Mãn Châu trở về Nhật, YAMAGUCHI đã góp công rất lớn trong việc truyền bá môn võ Karate ra khắp thế giới. Hai người con trai của ông sau này mở võ đường ở Hoa Kỳ, người con trai thứ ba và con gái út mở võ đường ở Nhật, thế tấn được sử dụng dùng nhiều nhất là tấn chân mèo NEKO ASHI DACHI.
4. WADO-RYU
Võ sư sáng lập là HIRONORI OTSUKA, đệ bát dẳng, sanh năm (1892 – 1982), học với FUNAKOSHI GICHIN sau này tách ra thành lập hệ phái riêng lấy tên là WADO RYU, võ phái này phát triển nhiều ở các trường Đại học, chuyên về giao đấu.
Hironori Otsuka được sinh ra ở Ibaraki, Shimodate tại Nhật Bản trong năm 1892. Cha ông tên là DR.Tohujiro. Ông có bốn người con. Otsuka là con thứ hai trong gia đình của mình. Hironori Otsuka bắt đầu học nghệ thuật Jujutsu với thầy Chojiro Ebashi.
Năm 1897, cha của ông đưa ông tới trường học có tên Shindo Yoshin Ryu Jujutsu. Ông đã học Jujutsu từ bật thầy vĩ đại Shinza Buro Nakayama trong Shindo Yoshin Ryu Jujutsu. Trong giữa năm 1910-1917, ông nghiên cứu nhiều hình thức Jujutsu qua viện đại học Wazado.
Năm 1922, Funakoshi đã chứng minh một số kỹ thuật trong sự kiện Karate của Funakoshi “Funakoshi Karate Event ” được tổ chức tại Tokyo. Cuộc biểu diễn này đã thực hiện một vai kỹ thuật quan trọng. Nó bị thu hút bởi Otsuka. Vì vậy, mà ông bắt đầu học Karate từ Funakoshi. Ở tuổi của ông là 30, ông được bổ nhiệm là một trợ giảng tại võ đường của Funakoshi . Sau đó, trở thành thành viên của Liên đoàn Võ thuật Nhật Bản.
Sau đó, ông tách ra từ Funakoshi và bắt đầu mở trường lấy tên là Wado. Trường này trở nên rất nổi tiếng ở Nhật Bản.
Trong năm 1964, 3 môn đồ cao cấp của ông tên là là Toru Arakawa, Tatsuo Suzuki, Hajime Takashima biểu diễn nghệ thuật Wado này tới các quốc gia phương Tây. Bởi các môn sinh này, nhiều trường Wado được thành lập. Sau đó nghệ thuật này lan truyền sang nhiều nước.
Otsuka tiếp tục giảng dạy Wado tại Nhật Bản. Otsuka có đai đen 10 dan (Meijin) của mình từ gia đình hoàng gia Higashi No Kuni No Miya, Chủ tịch võ đạo Kokusai Renmei (Liên đoàn Võ thuật quốc tế). Bậc huyền thoại vĩ đại đã chết trong 29 Tháng 1, 1982.