Đi một ngày đàng học một sàng khôn"

Với "Con đường Hồi giáo" của Nguyễn Phương Mai thì bạn chỉ cần cầm quyển sách này lên và chu du tới 13 nước ở Trung Đông và Châu Phi - là cái nôi của Hồi giáo, được nghe những câu chuyện thần thoại về lịch sử của tôn giáo này, và thực tế những quốc gia đang được trị vì bởi những nhà độc tài mang theo Chủ nghĩa Hồi giáo.

***

Nếu thế giới hiện đang tràn ngập "fake news" và một trong những địa phận chúng ta khó tiếp cận thông tin nhất chính là vùng Trung Đông mù mắt vì khói đạn. Bản tin thời sự khi nhắc đến vùng này hầu hết là những tin tiêu cực: về các vụ nổ bom, xả xúng, bắt cóc con tin... và sự tiêm nhiễm của báo chí Phương Tây về "sự nguy hiểm" của những người sử dụng loại khăn hijab hay niqab của Đạo Hồi... Nhưng Nguyễn Phương Mai cho ta cái nhìn rất khác về Hồi giáo. Qua góc nhìn của chị, Văn hoá Hồi giáo hiện lên với đất nước Oman hiện lên rất hoà bình, hiện đại, trình độ dân trí cao, người dân hiền hoà đôn hậu, và kể cả vị vua độc tài cũng rất tân tiến khi mang lại nhiều cải cách chính trị hướng tới người dân; với thủ đô Beirut của Li Băng không khác gì một thành phố Châu u; hay ở Libya người dân vô cùng thật thà và chân chất khi mang cả tá vàng đi huênh hoang trên đường...

Nhưng Nguyễn Phương Mai sẽ không làm bạn chìm ngập trong thế giới cổ tích huyền thoại này, mà sẽ đưa ra cả mặt tốt và mặt xấu - nói chính xác hơn là Thực Tế đang diễn ra ở những quốc gia trên.

Dubai là sự kết hợp giữa những điều trái ngược: phần dân số bị Tây hoá trẻ trung hiện đại và phần còn lại vẫn quanh quẩn trong nếp sống cũ và bài trừ mãnh liệt sự ăn chơi sa đoạ của các đại diện từ các tôn giáo khác Hồi giáo (chỉ những người theo Đạo Hồi mới được lên thiên đàng - còn lại toàn bộ phải xuống địa ngục!).

Yemen là nơi mà đàn bà hay trẻ con cũng được trao cho một khẩu súng để "tiện tay" kéo cò, nhưng bản thân họ - những người dân ấy lại thấy rất an toàn khi sống trong một xã hội mà mình có thể tự bảo vệ bản thân.

Ở Syria, việc bạn cùng tín đồ với vị tổng thống không mấy được yêu thích và quân đội của ông cũng có thể khiến bạn "đầu lìa khỏi cổ" bất cứ khi nào; là nơi "phiên toà nhân dân" do nhân dân tự xét xử có sức mạnh hơn cả chính phủ đang hiện hữu ở mọi nơi - tuy vậy cái ý giải cho điều này được người dân Syria giải thích rằng những tên tội phạm còn trẻ tuổi và mới phạm tội lần đầu, nếu giao nộp cho cảnh sát thì phải đi tù thì chỉ thành hư thêm, chứ còn đâu là người?

Người dân Ai Cập tin rằng với một chế độ bầu cử dân chủ sẽ cho ra đời một vị tổng thống dân chủ, ai ngờ đâu rằng chính vị tổng thống độc tài mới nhậm chức này lại bị đá ra khỏi "ngai vàng" chỉ sau một năm trị vì - bằng phương thức bạo lực - bởi chính những người dân bầu ra ông một cách dân chủ như trên.

Có lẽ là bởi vì Nguyễn Phương Mai là Tiến sỹ ngành Giao tiếp đa văn hoá, và là giảng viên tại Amsterdam University of Applied Science, nên sách "du lịch trải nghiệm" của chị rất khác với những cuốn sách khác. Ngoài việc chị gan dạ đi đến những vùng đất còn chìm trong khói đạn bạo động, nơi "phép vua thua lệ làng", nơi vô chính phủ và là vùng đất giao tranh giữa các nhánh Hồi giáo bạo lực; thì cuốn sách này thực sự như một bài nghiên cứu về Hồi giáo - lịch sử, văn hoá, quan điểm... được đào sâu không chỉ từ thực tế mà còn từ các cuốn sách nghiên cứu khác.

Nếu bạn muốn đọc một cuốn sách du lịch thư giãn, giải trí, thì có lẽ cuốn này không phải dành cho bạn, bởi lẽ chỉ những ai thực sự muốn khám phá về Hồi giáo, về miền đất Trung Đông huyền bí mới có thể thấm được hết những giá trị mà cuốn sách này mang lại.

Thực sự rất đáng để đọc!

Nga Phạm