 12 cuốn sách ấn tượng năm 2023
Tôi được một người em gợi ý viết bài chia sẻ này. Tôi cảm thấy ý tưởng của em khá thú vị và hữu ích cho bản thân tôi, cũng như có thể để bạn đọc tham khảo.
Tôi chưa phải là một người nổi tiếng hay thành công, nên những cuốn sách tôi ấn tượng sẽ không phải là cẩm nang để thành công hay nổi tiếng. Tôi chỉ đơn giản là một người biết bằng lòng và làm điều mình thích (là đọc sách). Nên mong bạn đọc lưu ý, nếu muốn tìm kiếm một bảng xếp hạng nào đó phục vụ cho mục đích cá nhân, thì nên tìm kiếm thêm từ những người đọc uy tín, hiểu biết hơn tôi.
Bảng xếp hạng chọn lọc các cuốn sách tôi thấy ấn tượng nhất trong số những cuốn sách đã đọc năm 2023. Danh sách này sẽ đếm ngược từ 11 về 1, sau đó có thêm một vị trí đặc biệt số 0.
11. Cô thành trong gương
Tác phẩm của Tsujimura Mizuki đã được dựng thành phim hoạt hình. Sau khi xem xong phim, tôi quyết định mua sách để hiểu rõ hơn diễn biến tâm lý của các bạn trẻ trong đó.
Hình ảnh “cô thành” khiến tôi nhớ đến những bạn thanh thiếu niên trong đời thực, cố gắng tìm kiếm một nơi trú ẩn cho những bất đồng, mâu thuẫn của bản thân với thế giới và với chính mình. May mắn thay, chốn “trong gương” đó được xây dựng với mục đích thiện chí.
Nhưng trong đời thực, thế giới ảo của môi trường Internet không phải lúc nào cũng tốt đẹp, an bình, chữa lành và mang đến các bài học sâu sắc tựa như “trong gương” của tác phẩm.
Cuốn sách phù hợp với các bạn trẻ, các bậc phụ huynh và các giáo viên muốn bước đầu tìm hiểu thế giới bên trong của chứng trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc trong độ tuổi vị thành niên. Có thể đọc kết hợp cùng cuốn "Đại dương đen" của tác giả Đặng Hoàng Giang và cuốn "Phương pháp điều trị trầm cảm" của tác giả Stephen S. ILardi.
10. Muôn kiếp nhân sinh (tập 3)
Đây là tập cuối cùng trong bộ sách Muôn kiếp nhân sinh của tác giả Nguyên Phong. Tôi nghĩ cái kết trọn vẹn gắn với thông điệp rõ ràng đã giúp tác phẩm hoàn thành sứ mệnh khuyến thiện mà tác giả muốn gửi gắm.
Bộ sách còn cho tôi thấy một góc nhìn khá thú vị là chia sẻ những điều tích cực và hướng thiện cho con người không phải lúc nào cũng dễ dàng. Vì những nỗ lực thiện chí đôi khi không phải lúc nào cũng được coi là tốt đẹp, mà còn có thể bị “bới lông tìm vết” từ những độc giả kỹ tính (điều này có thể tốt) và cầu toàn (điều này có thể quá tốt để coi là tốt).
Bộ sách Muôn kiếp nhân sinh phù hợp với bạn đọc có hứng thú tìm hiểu về nhân quả, luân hồi. Tôi nghĩ nếu có nền tảng tâm linh và đức tin thì có lẽ dễ thẩm thấu cách thức truyền đạt thông điệp của tác giả hơn.
9.Suy tưởng
Cuốn sách tập hợp ghi chép của Hoàng đế Marcus Aurelius. Những chiêm nghiệm của ông về con người, tự nhiên trong quá khứ đã khái quát lại thành những quy luật hữu ích mà nếu chịu khó bỏ thì giờ, đọc một cách chậm rãi nhiều lần thì chúng ta sẽ tìm thấy cách vận dụng những quy luật ấy trong đời sống hiện tại.
Tôi cảm nhận đây là một cuốn sách phù hợp với bạn đọc yêu thích triết học và tìm hiểu về nghệ thuật sống. Thêm một lý do để tin rằng cuốn sách này thực sự có giá trị: Hoàng đế Marcus Aurelius ghi chép “Suy tưởng” cho riêng mình và không có ý định xuất bản. Nếu đã biết mặt tích cực một vị Hoàng đế anh minh, thì có lẽ bạn cũng muốn tìm hiểu thêm phần còn lại của họ, mà cuốn “Quân vương” của Niccolò Machiavelli là gợi ý.
8. Nghệ thuật tư duy rành mạch
Tác giả Rolf Dobelli tập hợp 99 lỗi tư duy con người thường gặp phải để trình bày trong cuốn sách này. Tôi khá ưng cách trình bày thẳng thắn và càng thích thú hơn khi biết ông có liên hệ, trao đổi với tác giả Nassim Nicholas Taleb (tác giả tựa sách “Thiên nga đen”) trong quá trình viết.
Tư duy của con người nhiều lỗi hơn chúng ta nghĩ. Bài học quý báu mà tôi được ôn tập lại nhờ cuốn sách này là: Hãy biết rằng đôi lúc bản thân chúng ta có thể sai và tư duy của chúng ta- kẻ luôn thích phán xét, đôi khi cần được xem xét lại.
Sách phù hợp với những bạn đọc thích sự logic, muốn cải thiện năng lực suy nghĩ và lý giải, phòng ngừa các hiện tượng phi lý trí bên trong và xung quanh mình.
7. Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya
Có lẽ không ít bạn đọc đã từng nghe đến hoặc trải nghiệm tác phẩm đẹp đẽ này. Năm nay, tôi mới đọc “Điều kỳ diệu của tiệm tạp hóa Namiya”. Cuốn sách có nội dung nhân văn, khuyến khích con người ta bớt vụ lợi, chia sẻ và sống vì nhau hơn trong đời.
Sau khi đọc xong, tôi có thêm cảm hứng, động lực duy trì hoạt động tư vấn trên Mạng hỏi đáp Việt Noron. Tôi tin chất lượng các câu trả lời của mình đã được cải thiện sau khi nhận ra nguyên lý người tư vấn tốt là người giúp người hỏi tự tìm thấy câu trả lời họ đã có.
Sách phù hợp với mọi lứa tuổi. Đặc biệt là những ai đang muốn tin vào những điều kỳ diệu trong đời nhưng cảm thấy quá khó sau những tổn thương, vấp ngã và mất mát hoặc say mê với trò chơi sinh tồn đến mức quên đi ý nghĩa đằng sau sự sinh tồn ấy.
6. Cho là nhận
Bộ sách 04 tập của Đại sư Tinh Vân không nhưng chứa đựng trí tuệ của một nhà tu hành, mà điều quý báu là của một nhà tu hành nhập thế, rất sáng suốt với thời cuộc. Nếu thích sự đơn giản, đọc sách để vận dụng, bạn sẽ không cần lo lắng về việc sẽ phải tiếp xúc với những thuật ngữ Phật giáo cao siêu hay nghe thêm những triết lý uyên thâm của tôn giáo này.
Đại sư Tinh Vân đã vượt thoát khỏi giới hạn của tôn giáo để thiêng hóa cái tục trong chốn nhân gian và nhìn cái tục trong nhân gian bằng trái tim từ bi. Bạn thử nghĩ mà xem, “Cho là nhận”: thiêng và tục, khờ và khôn trong cùng một cử chỉ. Qua chia sẻ từ Đại sư, Phật giáo không còn bị che bởi tấm màn huyền bí hay bị chiếu sáng chói lóa bằng những lời tán tụng, mà trở nên “hữu xạ tự nhiên hương”- khái niệm “tu” trở nên thật đời thường, dễ hiểu với việc sửa mình. Như dân gian thường chia sẻ “Thứ nhất là tu tại gia, thứ nhì tu chợ, thứ ba tu chùa”.
Tôi nghĩ Đại sư Tinh Vân có lẽ đã tu ở cả ba nơi này, nên công đức ngài viên mãn và nghệ thuật sống của ngài cũng vậy.
Bộ sách có lẽ phù hợp với ai hay lo lắng việc bản thân bị thiệt thòi, lợi dụng hoặc hoài nghi về việc ở hiền liệu có gặp lành hay không ?. Vì vậy, tôi tin “Cho là nhận” phù hợp với tất cả chúng ta.
5. Giáo trình tham vấn tâm lý
Một cuốn sách căn bản trong tham vấn tâm lý và tôi nghĩ nếu muốn hỗ trợ tinh thần cho bản thân và những người xung quanh thì bạn nên tìm đọc cuốn sách này. Nhắc đến tâm lý học, có lẽ không ít người sẽ nghĩ ngay đến những lĩnh vực với từ khóa nghe giật gân như “thao túng”, “đọc vị”, “tâm lý tội phạm”, “thôi miên”, “hiệu ứng” v.v. Các tựa sách này đọc cho vui, để giải trí thì tôi nghĩ không vấn đề gì.
Nhưng nếu thiếu căn bản từ các cuốn giáo trình (hay bị dán nhãn là khô khan) thì việc đọc các tác phẩm lửng lơ giữa lý thuyết và thực hành, đôi khi còn phóng tác theo trí tưởng tượng, có lẽ không hẳn là lựa chọn sáng suốt, thậm chí dễ gây ra lầm lẫn, ảo tưởng.
“Giáo trình tham vấn tâm lý” của GS. TS Trần Thị Minh Đức là một cuốn sách căn bản, dễ hiểu phù hợp với những bạn đọc quan tâm, mong muốn tìm hiểu tâm lý học từ gốc. Tôi cũng đề xuất thêm một cuốn đọc kèm là “Tâm bệnh học” của TS Phạm Toàn.
Tâm lý học là một ngành cần sự đào tạo bài bản, chính quy vì liên quan đến sức khỏe tinh thần của con người. Do đó nếu tự tìm hiểu để tự giúp bản thân hoặc trợ giúp tinh thần cho người khác, bạn cũng đừng vội vàng bỏ qua những kiến thức căn bản nhé.
4. Pippi tất dài
“Pippi tất dài” của Astrid Lindgren mang đến cho tôi những giờ phút thư giãn tuyệt vời. Cô bé Pippi giống như một siêu nhân, một vị thần và cũng là một kẻ nổi loạn đầy cuốn hút trong thế giới ngập tràn sự sáng tạo, bất quy tắc.
Có lẽ mọi trẻ em đều từng ao ước có một người bạn khỏe mạnh, thẳng thắn mà cũng rất quậy, ham vui và sống có nghĩa khí như cô bé Pippi. Đến đây tôi nghĩ trong đời thực, các bạn nhỏ cũng có cơ hội tìm thấy những người bạn lớn như vậy, nếu họ bớt bận rộn, sẵn sàng dành thời gian chơi với các em: cha và mẹ.
Cuốn sách dành cho trẻ em và những người lớn vui tính (hoặc đang cần thêm chút vui tính, hồn nhiên)
3. Lolita
Mặc dù đã là năm 2023, việc đưa bìa cuốn sách này ra vẫn khiến bạn nhận lại những ánh mắt tò mò và những cú nhăn mặt, nhíu mày. Tôi nghĩ “Lolita” của tiểu thuyết gia Vladimir Nabokov là một cuốn sách rất quý, càng quý hơn khi người can đảm dịch là dịch giả Dương Tường.
Cuốn sách không chỉ nói về ấu dâm, cũng không phải là một tác phẩm đồi trụy, tục tĩu. Nếu thực sự dành thời gian đọc trọn vẹn mà vẫn chỉ thấy những chủ đề này, thì điều bạn nhận được có lẽ không phải là nội dung cuốn sách, mà là tấm gương phản chiếu tâm trí của bản thân.
“Lolita” là bi kịch về tình yêu và số phận con người: bị giằng xé giữa phần con và phần người, giữa quá khứ rõ ràng nhưng đau đớn, hiện tại hạnh phúc nhưng dần vuột mất vào tương lai mờ mịt.
Đây là một cuốn sách không dễ đọc, nhưng kiên trì đọc đến tận cùng thì có lẽ thay vì giấu diếm trong ngăn kéo, bạn sẽ tự tin trưng tác phẩm lên giá sách.
2. Tiến trình thành nhân
Tôi nhận thấy mình chịu ảnh hưởng lớn từ Carl R. Rogers…từ trước cả khi biết ông. Trong hoạt động giáo dục và cố vấn của mình, tôi luôn ưu tiên việc tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp, chân thành, tin tưởng, tôn trọng và ít lệ thuộc vào nhau. Hệ thống quan niệm tưởng chừng bản năng này của tôi hóa ra đã được Carl R. Rogers hệ thống trong trường phái Nhân văn với liệu pháp Thân chủ trọng tâm từ lâu.
Tôi cảm thấy mình khá may mắn khi được biết đến cuốn sách này. Đây là tác phẩm tôi sẽ còn đọc lại nhiều lần, để hiểu bản thân hơn. Nếu tôi không hiểu tôi thì việc cố gắng hiểu hoặc giúp đỡ ai đó thật không tỉnh táo.
Có một điểm thú vị là nội dung của “Tiến trình thành nhân” vừa cụ thể lại vừa trừu tượng. Bởi các khái niệm, công thức, phương pháp không phải là trọng tâm của cuốn sách này (thậm chí đôi khi tôi còn cảm nhận cuốn sách là sản phẩm sau quá trình tự phân tâm của chính tác giả Carl R. Rogers).
Nếu bạn có hứng thú, thì dù là ai bạn cũng có thể đọc.
1.Trí tuệ giả tạo – Internet đã làm gì chúng ta?
Thời đại này mà vẫn bàn về vai trò, ảnh hưởng của Internet trong đời sống liệu có bị lạc hậu? Nếu vậy tôi vẫn vui vẻ nhận mình là một người lạc hậu, vì tôi không thích đặt niềm tin vô điều kiện vào những thứ quá đương nhiên, quá tốt hoặc quá tiện: Internet là thứ như vậy.
Trong quá trình khám phá, tôi tìm thấy cuốn “Trí tuệ giả tạo – Internet đã làm gì chúng ta?” của Nicholas Carr. Là một người lý trí, kiên nhẫn và uyên bác hơn tôi, ông đã phân tích rất thuyết phục và công bằng về ích lợi và hiểm họa mà Internet mang tới nhân loại.
Nếu không thể sống thiếu Internet, có người thân đang lạm dụng Internet bạn nên tặng họ cuốn sách này (dĩ nhiên họ có thể chẳng bao giờ đọc nó, nhưng có lẽ bạn sẽ giúp ai đó đọc được, như con cái họ chẳng hạn). Nếu can đảm hơn, muốn biết Internet đã cải tạo não bộ người dùng ra sao, bạn hãy trực tiếp đọc trọn vẹn cuốn sách và chia sẻ với người khác. Tôi đánh giá cao nếu bạn tìm đọc cuốn sách này, vì biết đâu trang sách sẽ là cánh cửa giúp bạn thoát khỏi mê cung Internet.
0. Nuôi con bằng trái tim tỉnh thức – Hiện diện bên con
Năm nay hàng loạt các vấn đề liên quan đến giáo dục trẻ trở nên thật nhức nhối: rối loạn sau Covid, bạo lực học đường, lạm dụng Internet, lạm dụng chất kích thích, sức khỏe tinh thần bất ổn v.v. Trong khi đợi xã hội tìm các giải pháp vĩ mô, nhà trường nghiên cứu các bộ sách và các phương pháp giảng dạy tích cực, thì tôi nghĩ cha mẹ nên chủ động cứu lấy con em của mình trước.
Làm cha mẹ thời này không như thời xưa, thời mà thông tin còn ít ỏi, không khí còn trong lành và con người ta được quyền sống đúng với lứa tuổi. Đời sống vật chất đi lên, tiện nghi hơn nhưng cũng đa đoan hơn. Trong thời buổi “vàng thau lẫn lộn”, trẻ em chính là đối tượng nhạy cảm dễ trở thành nạn nhân nhất.
Hai cuốn sách “Hiện diện bên con” và “Nuôi con bằng trái tim” tỉnh thức của tác giả Susan Stiffelman được tôi đánh giá là cuốn sách đặc biệt của năm. Nội dung sách đã gợi tôi nhớ về cuốn "Nuôi dạy con bằng trái tim của một vị Phật" (tác giả C. L. Claridge) mà tôi tâm đắc.
Bởi sách nhắc nhở cho bậc làm cha mẹ và người lớn nhớ lại những nguyên tắc căn bản khi nuôi dạy con cái, về sứ mệnh cao cả không thể đùn đẩy, có thể phạm sai lầm nhưng nhất định phải kịp thời sửa chữa.
Nếu cha mẹ chưa đủ trưởng thành, thì chưa thể làm người hướng dẫn con. Nếu cha mẹ sinh con theo bản năng, nuôi dạy con theo bản năng, thì đứa con bản năng ấy nhất định khiến cha mẹ phiền lòng trong tương lai gần.
Cuốn sách dành cho những ai sắp làm cha mẹ và đang làm cha mẹ, hoặc chưa làm cha mẹ nhưng quan tâm đến giáo dục con người (không phải đào tạo con người).
Cảm ơn bạn đã dành thời gian lướt qua danh mục nho nhỏ này của tôi. Chúc bạn duy trì và lan tỏa niềm vui đọc sách.
|
|