Bệnh gan nhiễm mỡ là một vấn đề phổ biến ngày nay, không chỉ ảnh hưởng đến người trưởng thành mà còn đe dọa sức khỏe của trẻ em. Đặc biệt, gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể tiến triển nhanh chóng và gây ra những biến chứng, làm trì trệ sự phát triển của trẻ. Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh là phương pháp tốt nhất mà cha mẹ có thể áp dụng để giúp trẻ em phòng ngừa bệnh này.

Nguyên nhân nào gây gan nhiễm mỡ ở trẻ em?

Gan nhiễm mỡ được xác định khi lượng mỡ tích tụ trong gan vượt quá 5%. Mặc dù nhiều người cho rằng, căn bệnh này chỉ xảy ra ở người lớn do uống nhiều rượu bia và ít vận động, thực tế trẻ em cũng có nguy cơ mắc bệnh này. Đối với trẻ em, nguyên nhân gốc rễ thường liên quan đến thói quen sinh hoạt kém lành mạnh mà cha mẹ thường không chú ý đến.

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến gan nhiễm mỡ ở trẻ em:

• Tình trạng thừa cân béo phì: Trong thời kỳ phát triển, tỷ lệ trẻ em hiện đại bị thừa cân và béo phì đang tăng lên do việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm ngọt, chiên rán mà không kiểm soát. Thường có quan niệm sai lầm rằng trẻ ăn nhiều hơn và trở nên mập mạp sẽ phát triển cơ thể tốt hơn, tuy nhiên thực tế là điều này dẫn đến tích tụ mỡ trong gan và gây bệnh gan nhiễm mỡ.
• Sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không đúng cách: Các loại thuốc đào thải qua gan đặc biệt gây hại bởi chúng làm mỡ tồn động trong cơ quan này.
• Yếu tố di truyền: Một số loại gen nhạy cảm ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa mỡ trong cơ thể, làm cho mỡ tích tụ nhiều hơn ở gan. Nếu cha mẹ cũng bị béo phì hoặc mắc bệnh gan nhiễm mỡ, nguy cơ trẻ em bị mắc căn bệnh này sẽ cao hơn so với những trẻ khác.
• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Thường xuyên tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo bão hòa và các chất bảo quản gây rối loạn quá trình chuyển hóa mỡ trong gan. Kết quả, gan bị tổn thương và tích tụ mỡ.
• Nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác có thể xuất phát từ các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, hội chứng thận hư và các vấn đề liên quan. Những bệnh lý này gây ra tình trạng chán ăn, rối loạn tiêu hóa, sụt cân đột ngột hoặc không đáp ứng đủ năng lượng cho cơ thể. Trong trường hợp này, mỡ trong cơ thể được phân giải thành axit béo và chuyển tới gan. Nếu cơ thể không tiêu thụ hết, mỡ dư thừa sẽ tụ lại trong gan.

Trên thực tế, gan nhiễm mỡ không phải là một bệnh lý quá nghiêm trọng và có khả năng hồi phục. Tuy nhiên, đối với trẻ em đang trong giai đoạn phát triển, nếu cha mẹ không chú ý và chủ quan, bệnh có thể tiến triển thành nặng hơn và gây ra các biến chứng nghiêm trọng. 

Các biến chứng bao gồm xơ gan, viêm gan mạn và thậm chí ung thư gan. Ngoài ra, gan là một cơ quan nội tạng quan trọng trong cơ thể, nếu gan bị tổn thương, hoạt động của nhiều cơ quan khác cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ như thế nào?

Với những trường hợp gan nhiễm mỡ nhẹ, bác sĩ thường tập trung vào hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc trẻ tại nhà để loại bỏ các yếu tố nguy cơ và kiểm soát tình trạng bệnh một cách tốt nhất. Trong những trường hợp nặng hơn, trẻ cần được điều trị thông qua can thiệp y tế, bao gồm sử dụng các loại thuốc Tây y hoặc Đông y tùy thuộc vào tình trạng bệnh và yếu tố nguy cơ.

Dưới đây là các cách điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em phổ biến:

Điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em bằng thuốc Tây y

Đối với các trường hợp mỡ tích tụ quá nhiều, bác sĩ có thể đề xuất cho trẻ sử dụng các loại thuốc hạ lipid máu như statin hoặc fibrat.

Ngoài ra, việc bổ sung các loại vitamin E và vitamin C cũng được chỉ định nhằm ngăn ngừa viêm gan và bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại. Đối với trẻ chưa có kháng thể viêm gan B và C, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm phòng vaccine sớm. Do gan nhiễm mỡ làm suy yếu gan nên gan trở nên dễ bị xâm nhập bởi các virus gây bệnh nguy hiểm hơn.

Khi sử dụng thuốc Tây y để điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ, cần tuân thủ đúng liều lượng được hướng dẫn bởi bác sĩ để đạt hiệu quả cao nhất và tránh các biến chứng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong tương lai.

Điều trị gan nhiễm mỡ cho trẻ bằng Đông y

Trong việc điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em, Đông y cung cấp nhiều bài thuốc có hiệu quả, giúp kiểm soát bệnh và ngăn chặn suy giảm chức năng gan. Cha mẹ có thể xem xét sử dụng những bài thuốc sau cho trẻ:

• Bài thuốc số 1: Sử dụng 12 gram mỗi loại thảo dược gồm atiso, uất kim, bạch thược, sài hồ, xuyên khung, đương quy, đại táo, chỉ thực, hậu phác.
• Bài thuốc số 2: Sử dụng 12 gram mỗi loại atiso, sài hồ, bạch truật, bạch Linh, bạch thược, đương quy, cam thảo, gừng, uất kim.

Các bài thuốc trên nên sắc uống trong ngày, mỗi ngày cho trẻ uống 1 thang. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia để đảm bảo an toàn và đạt được hiệu quả tốt nhất.

Chăm sóc trẻ bị gan nhiễm mỡ như thế nào?

Dù trẻ bị gan nhiễm mỡ ở mức độ nào, cha mẹ cũng cần chú trọng vào việc chăm sóc đúng cách tại nhà để tăng cường hiệu quả điều trị bệnh.

Xây dựng cho trẻ chế độ ăn khoa học

Một phần quan trọng trong chăm sóc trẻ bị gan nhiễm mỡ là thực hiện chế độ ăn uống khoa học. Trẻ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để hỗ trợ sự phát triển và tăng cường thể trạng phù hợp với độ tuổi của mình, bao gồm các chất như protein, vitamin, khoáng chất, chất xơ.

Tuy nhiên, cần hạn chế tối đa việc trẻ tiêu thụ các loại thực phẩm có chứa nhiều chất béo như đồ chiên rán, thức ăn nhanh và mỡ động vật. Ngoài ra, cũng cần giới hạn tiêu thụ thực phẩm có nhiều đường như bánh kẹo và nước ngọt. Ngoài ra, không nên cho trẻ ăn vào khuya và đảm bảo trẻ ăn đúng theo bữa trong ngày.

Tập thể dục hằng ngày thường xuyên

Để giúp kiểm soát bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em, luyện tập thể dục hằng ngày là rất quan trọng.

Thực hiện việc tập thể dục và rèn luyện sức khỏe hằng ngày không chỉ hỗ trợ kiểm soát bệnh gan nhiễm mỡ một cách tốt hơn, mà còn góp phần vào sự phát triển và củng cố sức đề kháng của cơ thể. Cha mẹ có thể tham gia cùng trẻ khám phá những môn thể thao yêu thích như bơi, chạy bộ, đạp xe và nhiều hoạt động khác.

Thăm khám sức khỏe định kỳ

Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng đối với trẻ bị gan nhiễm mỡ, vì tình trạng này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ thể và có thể diễn biến phức tạp. Bằng cách thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ tình trạng sức khỏe của con và từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị cũng như chăm sóc tại nhà một cách phù hợp.

Nhìn chung, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh gan nhiễm mỡ ở trẻ em có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do vậy, việc nắm được các kiến thức cần thiết để phòng ngừa và cung cấp chăm sóc tốt nhất cho trẻ là rất quan trọng đối với các bậc phụ huynh.