Parkinson thứ phát là gì? 

Parkinson thứ phát là tình trạng có triệu chứng giống như Parkinson. Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh parkinson thứ phát là do tác dụng phụ của thuốc, còn được gọi là bệnh parkinson giả.

Những dấu hiệu và triệu chứng của Parkinson thứ phát

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Giảm biểu hiện trên khuôn mặt;

• Khó khăn khi bắt đầu và kiểm soát chuyển động;

• Mất hoặc yếu cử động (tê liệt);

• Cứng thân, tay hoặc chân;

• Run;

• Lú lẫn và mất trí nhớ có thể có trong bệnh parkinson thứ phát. Điều này là do nhiều bệnh gây ra bệnh parkinson thứ phát cũng dẫn đến chứng sa sút trí tuệ.

Tác động của Parkinson thứ phát đối với sức khỏe

Tình trạng này có thể dẫn đến những vấn đề sau:

• Khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày;

• Khó nuốt (ăn uống);

• Khuyết tật (các mức độ khác nhau);

• Chấn thương do ngã;

• Tác dụng phụ của các loại thuốc được sử dụng để điều trị tình trạng này.

Tác dụng phụ do mất sức (suy nhược):

• Thở thức ăn, chất lỏng hoặc chất nhầy vào phổi (hút);

• Cục máu đông trong tĩnh mạch sâu (huyết khối tĩnh mạch sâu);

• Suy dinh dưỡng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến Parkinson thứ phát

Parkinson thứ phát có thể do các vấn đề sức khỏe gây ra, bao gồm:

• Chấn thương não;

• Bệnh cơ thể thể Lewy lan tỏa (một loại bệnh sa sút trí tuệ);

• Viêm não;

• Nhiễm trùng (viêm não lờ đờ hoặc viêm não Economo, HIV/ AIDS, giang mai thần kinh, bệnh prion, bệnh não đa ổ tiến triển, bệnh toxoplasma);

• Viêm màng não;

• Bại liệt;

• Đột quỵ;

• Rối loạn chuyển hóa và các rối loạn khác (bệnh Wilson, suy tuyến cận giáp và giả tuyến cận giáp, suy gan mãn tính, giảm bạch cầu ngoại tủy, thoái hóa thần kinh với tích tụ sắt trong não, tăng tế bào thần kinh). 

Các nguyên nhân khác của bệnh parkinson thứ phát bao gồm:

• Tổn thương não do thuốc gây mê (chẳng hạn như trong phẫu thuật);

• Ngộ độc carbon monoxide;

• Một số loại thuốc dùng để điều trị rối loạn tâm thần hoặc buồn nôn (metoclopramide và prochlorperazine);

• Nhiễm độc thủy ngân và các chất độc hóa học khác như carbon disulfide, carbon monoxide, cyanua, MPTP, mangan, dung môi hữu cơ;

• Sử dụng quá liều chất ma tuý.

Những ai có nguy cơ mắc phải Parkinson thứ phát?

Người lớn tuổi, có chấn thương não hoặc dùng các thuốc kéo dài có tác dụng phụ gây giả parkinson.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải Parkinson thứ phát

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc Parkinson thứ phát, bao gồm:

Một số loại thuốc có thể can thiệp vào quá trình truyền dopamine trong não và gây ra các triệu chứng giống như bệnh Parkinson. Các loại thuốc được biết là gây ra bệnh parkinson bao gồm:

• Thuốc an thần kinh (thuốc chống loạn thần);

• Thuốc làm suy giảm dopamine;

• Thuốc chống nôn;

• Thuốc chặn canxi;

• Thuốc chống trầm cảm;

• Thuốc chống động kinh.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán Parkinson thứ phát

Triệu chứng lâm sàng

• Khó bắt đầu hoặc dừng một số chuyển động;

• Căng cơ;

• Vấn đề với tư thế;

• Đi bộ chậm, lộn xộn;

• Run (rung chuyển);

Các xét nghiệm có thể được chỉ định để xác nhận hoặc loại trừ các vấn đề khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự.

Phương pháp điều trị Parkinson thứ phát hiệu quả

Nếu tình trạng bệnh là do thuốc, có thể thay đổi hoặc ngừng thuốc.

Điều trị các tình trạng khác như đột quỵ hoặc nhiễm trùng, có thể làm giảm các triệu chứng hoặc ngăn tình trạng trở nên tồi tệ hơn.

Nếu các triệu chứng khó thực hiện các hoạt động hàng ngày, có thể đề nghị dùng thuốc. Các loại thuốc được sử dụng để điều trị tình trạng này có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. 

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của Parkinson thứ phát

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị. 

• Duy trì lối sống tích cực, hạn chế sự căng thẳng.

• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.

• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.

• Bệnh nhân cần lạc quan, tâm lý có ảnh hưởng rất lớn đến điều trị, hãy nói chuyện với những người đáng tin cậy, chia sẻ với những thành viên trong gia đình, nuôi thú cưng hay đơn giản là đọc sách, làm bất cứ thứ gì khiến bạn thấy thoải mái.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng.

Phương pháp phòng ngừa Parkinson thứ phát hiệu quả

Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Điều trị các tình trạng gây ra bệnh parkinson thứ phát có thể làm giảm nguy cơ.