Đồi mồi là gì?

Đốm đồi mồi là những đốm sẫm màu, màu nâu, xám hoặc đen phẳng trên da. Các vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ là nơi dễ xuất hiện đốm đồi mồi. Do đó, chúng thường gặp ở người lớn trung niên hơn là người trẻ tuổi.

Đốm đồi mồi không phải là ung thư và chúng cũng không phát triển thành ung thư.

Các đốm đồi mồi thực sự không cần điều trị, nhưng chúng là dấu hiệu làn da đã tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời và là phản ứng của làn da để tự bảo vệ khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Để nhìn da thẩm mỹ hơn, chúng có thể được làm sáng hoặc loại bỏ.

Bạn có thể ngăn ngừa các đốm đồi mồi bằng cách thường xuyên sử dụng kem chống nắng và tránh ánh nắng mặt trời.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đồi mồi

Đốm đồi mồi có thể ảnh hưởng đến mọi người thuộc mọi loại da, nhưng chúng phổ biến hơn ở người lớn có làn da sáng. Không giống như tàn nhang, thường gặp ở trẻ em và mờ dần khi không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các đốm đồi mồi không mờ đi.

Đốm đồi mồi:

• Là những vùng phẳng, hình bầu dục, tăng sắc tố.

• Thường có màu rám nắng đến nâu sẫm.

• Xuất hiện trên vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời trong nhiều năm, chẳng hạn như mu bàn tay, mu bàn chân, mặt, vai và lưng trên.

• Phạm vi từ kích thước tàn nhang đến khoảng 1/2inch (13mm).

• Có thể tập trung lại với nhau, khiến chúng dễ nhận thấy hơn.

Tác động của đồi mồi đối với sức khỏe 

Đốm đồi mồi không phải là chỉ dấu ung thư và cũng không phát triển thành ung thư, chúng không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại gây mất tính thẩm mỹ cho da. Vì vậy vẫn có một số phương pháp có thể sử dụng để làm mờ hoặc loại bỏ chúng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các đốm đồi mồi không cần thiết phải gặp bác sĩ để điều trị. Chỉ cần gặp bác sĩ khi thấy các đốm có màu đen hoặc đã thay đổi về bề ngoài. Những đặc điểm này có thể liên quan đến khối u ác tính, một dạng ung thư da nghiêm trọng.

Tốt nhất là nên gặp bác sĩ khi có bất kỳ thay đổi mới nào trên da, đặc biệt là nếu có một trong các thay đổi sau:

• Có màu đen;

• Đang tăng kích thước;

• Có đường viền không đều;

• Có sự kết hợp màu sắc bất thường;

• Đang chảy máu.

Nguyên nhân dẫn đến đồi mồi

Đốm đồi mồi là do các tế bào sắc tố hoạt động quá mức. Tia cực tím trong ánh sáng mặt trời làm tăng tốc độ sản xuất sắc tố melanin, một sắc tố tự nhiên mang lại màu sắc cho làn da. Trên làn da đã tiếp xúc nhiều năm với ánh nắng mặt trời, các đốm đồi mồi xuất hiện khi sắc tố melanin trở nên đông tụ hoặc được sản sinh ở nồng độ cao.

Những ai có nguy cơ xuất hiện đồi mồi

Những người có làn da sáng và tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời.

Yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện đồi mồi

Bạn có thể có nhiều khả năng xuất hiện các đốm đồi mồi nếu bạn:

• Có làn da sáng;

• Có tiền sử tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên hoặc cường độ cao hoặc cháy nắng. 

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đồi mồi

Kiểm tra trực quan 

Bác sĩ của bạn thường có thể chẩn đoán các đốm đồi mồi bằng cách xem xét làn da của bạn. Điều quan trọng là phải phân biệt các đốm đồi mồi với các rối loạn da khác vì phương pháp điều trị là khác nhau.

Sinh thiết da

Bác sĩ của bạn có thể làm các xét nghiệm khác, chẳng hạn như lấy một mẫu da nhỏ để kiểm tra trong phòng thí nghiệm (sinh thiết da). Điều này có thể giúp phân biệt vết đồi mồi với các tình trạng khác, chẳng hạn như bệnh ung thư da nổi mề đay.

Phương pháp điều trị đồi mồi hiệu quả

Nếu bạn muốn các đốm đồi mồi của mình ít được chú ý hơn, bạn có thể sử dụng các phương pháp điều trị để làm sáng hoặc loại bỏ chúng. Bởi vì sắc tố nằm ở đáy của biểu bì - lớp trên cùng của da - nên bất kỳ phương pháp điều trị nào nhằm làm sáng các đốm đồi mồi đều phải thâm nhập vào lớp da này.

Điều trị đốm đồi mồi bao gồm:

Thuốc 

Chỉ thoa kem tẩy trắng theo toa (hydroquinone) hoặc với retinoids (tretinoin) và steroid nhẹ có thể làm mờ dần các nốt đồi mồi trong vài tháng. Các phương pháp điều trị có thể gây ngứa, đỏ, rát hoặc khô tạm thời.

Laser và ánh sáng cường độ cao

Một số liệu pháp laser và ánh sáng cường độ cao phá hủy các tế bào sản xuất melanin mà không làm tổn thương bề mặt da. Các phương pháp này thường yêu cầu từ hai đến ba lần. Laser cắt vết thương loại bỏ lớp trên cùng của da (biểu bì).

Liệu pháp đông lạnh

Quy trình này xử lý vết thương bằng cách sử dụng tăm bông có tẩm nitơ lỏng trong 5 giây hoặc ít hơn. Điều này phá hủy các sắc tố. Khi khu vực này lành lại, da có vẻ sáng hơn. Phương pháp đông lạnh dạng phun có thể được sử dụng trên một nhóm nhỏ các điểm. Việc điều trị có thể gây kích ứng da tạm thời và có nguy cơ để lại sẹo hoặc đổi màu vĩnh viễn.

Mài mòn da

Là phương pháp ma sát xuống lớp bề mặt của da bằng bàn chải xoay nhanh. Da mới sẽ thay đi lớp da cũ đã bị mài mòn. Có thể cần phải trải qua nhiều hơn một lần. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm mẩn đỏ tạm thời, đóng vảy và sưng tấy. Có thể mất vài tháng để màu hồng nhạt dần.

Mài mòn da vi điểm

Mài mòn da vi điểm là một cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn so với mài mòn da. Nó để lại những vết thâm nhẹ trên da với vẻ ngoài mịn màng hơn. Có thể nhận thấy một chút mẩn đỏ hoặc cảm giác châm chích trên các khu vực được điều trị. Nếu bạn đang bị bệnh trứng cá hoặc có các tĩnh mạch nhỏ li ti màu đỏ trên mặt, kỹ thuật này có thể làm cho tình trạng tồi tệ hơn.

Tẩy da chết hóa học

Phương pháp này bao gồm việc thoa một dung dịch hóa học lên da để loại bỏ các lớp trên cùng. Lớp da mới mịn màng hơn sẽ thay thế. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm sẹo, nhiễm trùng và làm sáng hoặc tối màu da. Tình trạng mẩn đỏ có thể kéo dài đến vài tuần.

Các liệu pháp điều trị đốm đồi mồi để loại bỏ da thường được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ và không cần nhập viện. Thời gian của mỗi thủ tục và thời gian để thấy kết quả thay đổi từ vài tuần đến vài tháng.

Sau khi điều trị, khi ra ngoài trời, bạn sẽ cần sử dụng kem chống nắng phổ rộng với chỉ số chống nắng (SPF) ít nhất là 30 và mặc quần áo bảo vệ.

Vì các phương pháp điều trị đốm đồi mồi được coi là thẩm mỹ nên chúng thường không được bảo hiểm chi trả. Và bởi vì các quy trình có thể có tác dụng phụ, hãy thảo luận kỹ các lựa chọn của bạn với bác sĩ da liễu. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng bác sĩ da liễu của bạn được đào tạo đặc biệt và có kinh nghiệm trong kỹ thuật bạn đang xem xét.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế đồi mồi

Nhiều loại kem làm mờ vết thâm không cần kê đơn và kem dưỡng da để làm sáng các đốm đồi mồi. Những cách này có thể cải thiện sự xuất hiện của các đốm đồi mồi, tùy thuộc vào mức độ đậm nhạt của các đốm và tần suất thoa kem của bạn. Bạn có thể cần sử dụng sản phẩm như vậy thường xuyên trong vài tuần hoặc vài tháng mới nhận thấy kết quả.

Nếu bạn muốn thử kem làm mờ vết thâm không kê đơn, hãy chọn loại có chứa hydroquinone, axit glycolic hoặc axit kojic. Một số sản phẩm, đặc biệt là những sản phẩm có chứa hydroquinone, có thể gây kích ứng da.

Bạn cũng có thể trang điểm để làm mờ các vết đồi mồi. 

Phương pháp phòng ngừa đồi mồi hiệu quả

Để tránh các đốm đồi mồi và đốm mới sau khi điều trị, hãy làm theo các mẹo sau để hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của bạn:

• Tránh ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều vì tia nắng mặt trời có cường độ mạnh nhất trong thời gian này, hãy cố gắng sắp xếp các hoạt động ngoài trời vào những thời điểm khác trong ngày.

• Sử dụng kem chống nắng 15 đến 30 phút trước khi ra ngoài trời, hãy thoa kem chống nắng phổ rộng với chỉ số chống nắng (SPF) ít nhất là 30. Thoa kem chống nắng nhiều và thoa lại sau mỗi hai giờ, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi.

• Che chắn da. Để bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời, hãy mặc quần áo che cánh tay và chân của bạn và đội mũ rộng vành để bảo vệ tốt hơn. Cân nhắc mặc quần áo được thiết kế để chống nắng. Tìm quần áo được dán nhãn có chỉ số chống tia cực tím (UPF) từ 40 đến 50 để được bảo vệ tốt nhất.