Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán chuột rút co cứng
Tiền sử
Điều tra tiền sử chuột rút của bệnh nhân, bao gồm thời gian, tần suất, vị trí, các yếu tố khởi phát rõ ràng và bất kỳ triệu chứng liên quan nào. Các triệu chứng liên quan đến rối loạn thần kinh hoặc cơ có thể bao gồm cứng cơ, yếu, đau và mất cảm giác.
Các yếu tố có thể góp phần gây mất nước hoặc mất cân bằng điện giải hoặc chất lỏng trong cơ thể (ví dụ: Nôn mửa, tiêu chảy, tập thể dục quá nhiều và đổ mồ hôi, lọc máu gần đây, sử dụng thuốc lợi tiểu, mang thai) cần được ghi lại.
Tìm kiếm các triệu chứng của các nguyên nhân có thể xảy ra, bao gồm:
-
Vô kinh hoặc kinh nguyệt không đều: Chuột rút ở chân do mang thai.
-
Không thể chịu lạnh kèm tăng cân và thay đổi màu da: Suy giáp.
-
Suy nhược: Rối loạn thần kinh.
-
Đau hoặc mất cảm giác: Bệnh thần kinh ngoại vi hoặc bệnh nhân rễ.
-
Tiền sử bệnh phải liệt kê bất kỳ rối loạn nào có thể gây chuột rút cùng tiền sử sử dụng ma túy và rượu.
Kiểm tra thể chất
Kiểm tra tổng quát nên bao gồm da, bằng chứng nghiện rượu, phù nề hoặc rụng lông mày (cho thấy suy giáp) và những thay đổi về độ ẩm hoặc sắc tố của da. Thực hiện kiểm tra thần kinh, bao gồm cả phản xạ gân sâu.
Nên sờ mạch và đo huyết áp ở tất cả các chi. Mạch yếu hoặc mắt cá thấp: Tỷ lệ huyết áp cánh tay ở chi bị ảnh hưởng có thể cho thấy thiếu máu cục bộ.
Giải thích các phát hiện
Chuột rút khu trú gợi ý chuột rút vô căn lành tính, chuột rút cơ liên quan đến tập luyện, bất thường cơ xương, nguyên nhân hệ thần kinh ngoại biên hoặc rối loạn thoái hóa sớm có thể không đối xứng, như rối loạn thần kinh vận động.
Giảm khả năng vận động khu trú gợi ý một bệnh lý thần kinh ngoại vi, bệnh đám rối thần kinh hoặc xuyên rễ.
Ở những bệnh nhân bị chuột rút lan tỏa (đặc biệt là những người run rẩy), tăng phản xạ gợi ý một nguyên nhân toàn thân (ví dụ: Hạ calci huyết do ion hóa; đôi khi nghiện rượu, rối loạn thần kinh vận động hoặc dùng thuốc, mặc dù tác dụng lên phản xạ gân sâu có thể khác nhau tùy theo loại thuốc). Giảm khả năng đọc tổng quát có thể gợi ý suy giáp và đôi khi nghiện rượu hoặc là một phát hiện bình thường, đặc biệt ở những bệnh nhân lớn tuổi.
Thăm khám và tiền sử tương thích cho thấy chuột rút vô căn lành tính ở chân hoặc chuột rút cơ liên quan đến tập luyện.
Xét nghiệm
Xét nghiệm được thực hiện theo chỉ định của các phát hiện lâm sàng bất thường. Không có xét nghiệm nào được thực hiện thường xuyên.
Cần đo đường huyết, xét nghiệm chức năng thận và nồng độ chất điện giải, bao gồm calci và magie nếu bệnh nhân bị chuột rút lan tỏa không rõ nguyên nhân, đặc biệt nếu có tăng phản xạ.
Đo calci ion hóa và khí máu động mạch (ABGs) để xác nhận nhiễm kiềm hô hấp nếu bệnh nhân bị uốn ván.
Đo điện cơ nếu các cơ co cứng yếu.
Chụp MRI não và tủy sống nếu yếu cơ hoặc các dấu hiệu thần kinh.
Phương pháp điều trị chuột rút co cứng hiệu quả
Xử trí các bệnh lý căn nguyên gây chuột rút co cứng.
Nếu chuột rút xảy ra, kéo căng các cơ bị ảnh hưởng thường giúp giảm chuột rút. Ví dụ để giảm tình trạng chuột rút ở bắp chân, bệnh nhân có thể dùng tay kéo các ngón chân và bàn chân lên trên.
Chườm nóng (sử dụng khăn ấm hoặc miếng đệm nóng, tắm nước ấm hoặc vòi hoa sen) hoặc chườm lạnh (xoa bóp vùng cơ bị ảnh hưởng bằng nước đá) có thể giúp giảm đau.