Trong vài tuần qua, thế giới ghi nhận số ca mắc Covid-19 tăng đột biến, chủ yếu liên quan đến biến chủng JN.1. Biến chủng này có khả năng lây nhiễm cao, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi là "biến chủng được quan tâm".

JN.1 có nguồn gốc từ BA.2.86, biến chủng phụ của Omicron. Nó sở hữu một đột biến khác biệt ở protein gai (chịu trách nhiệm xâm nhập và lây nhiễm tế bào) và các đột biến tại những vùng khác. Theo dữ liệu mới nhất từ Anh, đây là biến chủng tăng trưởng nhanh nhất, với tốc độ hàng tuần là 84,2%.

Ứng dụng theo dõi sức khỏe ZOE Health Study cho hay 5 triệu chứng phổ biến nhất khi mắc JN.1 là sổ mũi, đau họng, nhức đầu, rối loạn giấc ngủ và bồn chồn. Các biểu hiện khác gồm sốt kèm đau cơ, ăn không ngon, mệt mỏi, buồn nôn và ói mửa, ho dai dẳng.

Các chuyên gia khuyến nghị người có triệu chứng, đặc biệt khi JN.1 lây lan mạnh, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ. Đồng thời, mọi người nên tuân thủ biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách nơi đông người. Cảnh giác, phát hiện sớm và ứng phó linh hoạt là rất quan trọng trong việc quản lý, giảm thiểu sự tác động của biến chủng.

WHO chưa có phát biểu về mức độ nghiêm trọng của người bệnh sau khi lây nhiễm JN.1. Tuy nhiên, nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Cell đầu tháng 1 cho thấy JN.1 có thể lây nhiễm vào các tế bào vùng dưới phổi, khiến các triệu chứng bệnh nặng hơn. Theo các chuyên gia, JN.1 bám vào tế bào hiệu quả hơn, tham gia vào phản ứng tổng hợp màng tế bào của vật chủ.

Để tránh nhiễm JN.1, chuyên gia khuyến nghị:

- Giữ vệ sinh cá nhân: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong khoảng 20 giây, khử trùng bằng cồn.

- Đeo khẩu trang: Đảm bảo sử dụng khẩu trang y tế, khẩu trang MN-95, che kín mũi và miệng, đặc biệt ở những không gian công cộng, nơi khó thực hiện giãn cách.

- Tiêm vaccine: một trong những công cụ chính để tránh biến chứng sức khỏe liên quan đến JN.1 là tiêm vaccine. Các chuyên gia khuyến nghị tiêm đủ hai mũi tiêu chuẩn và liều tăng cường.

Tại một số quốc gia Đông Nam Á, chính phủ các nước đã có những động thái cụ thể để hạn chế sự lây lan của biến chủng. Indonesia đã lắp đặt các máy quét thân nhiệt tại các sân bay quốc tế chính của Jakarta và bến phà Batam để sàng lọc khách du lịch. Bà Naning Nugrahini, người đứng đầu văn phòng y tế cảng sân bay, cho biết người được phát hiện có triệu chứng sẽ cần xét nghiệm nhanh thêm.

Mới đây, hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm TP HCM ghi nhận 12/16 bệnh nhân Covid nhập viện trong tháng 12 nhiễm JN.1, một ca nhiễm JN.1.1.

Thục Linh (Theo Health Site, Straits Times)